Cocaïne

Cocaïne komt voor als een wit kristalachtig poeder. Het smaakt wat bitter. Cocaïne zit in de bladeren van de cocaplant die vooral in Zuid-Amerika groeit. Cocaïne wordt via een chemisch proces uit de bladeren van de cocaplant gehaald om er een poeder van te maken.

Wanneer we het hebben over cocaïne dan gaat het over snuifcoke. Crack of basecoke is de bewerkte vorm van cocaïne. Meer over crack is te lezen bij crack.

Het effect van alcohol en andere drugs kan iedere keer anders zijn. Dit heeft te maken met hoe jij je lichamelijk en geestelijk voelt (set) en waar en met wie je op dat moment bent (setting). Ook hoeveel je neemt en wat er precies in je drugs zit, maakt uit voor het effect. Dit noemen we ‘drug, set, setting’.

Wat doet cocaïne met je?

Cocaïne geeft energie en gaat vermoeidheid tegen. Het is een stimulerend middel, ofwel een ‘upper’.

• Je voelt zich vrolijk en alert
• Je voelt je minder moe en hebt veel energie
• Je hebt het gevoel snel en helder te kunnen denken
• Je hebt meer zelfvertrouwen en wil heel veel praten

• Je hebt minder honger 
• Je neus, gehemelte en tandvlees kunnen verdoofd aanvoelen

Door deze effecten gebruiken de meeste mensen cocaïne op een feestje. Bijvoorbeeld in een club, op een festival, in een café of thuis met vrienden.

Werkingsduur: hoe je je voelt door cocaïne duurt kort. Als je cocaïne snuift voel je de effecten al na enkele minuten. Na een half uur tot een uur is de cocaïne weer uitgewerkt. Als je cocaïne rookt voel je binnen 10 seconden effect. Na 5 minuten is het weer uitgewerkt. Als je cocaïne spuit voel je de effecten binnen een halve minuut. Na 10 minuten is de cocaïne weer uitgewerkt.

Nadat cocaïne is uitgewerkt kan je je somber en teleurgesteld voelen. Je kan dan zin krijgen om weer cocaïne te nemen.

Cocaïnepoeder kan gesnoven en gespoten worden. Basecoke of crack kan gerookt worden. Op de bladeren van de coca plant kan gekauwd worden. Cocaïne wordt meestal gesnoven. 

Snuifcocaïne roken gaat lastig omdat het slecht verbrandt. Daarom wordt cocaïne veel bewerkt tot een vorm die wel rookbaar is. Dit heet basecoke of crack. 

Het spuiten van cocaïne komt minder vaak voor. In de landen waar de cocaplant groeit wordt er op de bladeren gekauwd. Via de maag komt de cocaïne dan in het bloed terecht. De uitgekauwde bladeren worden uitgespuugd.

De risico’s van spuiten en roken zijn vele malen groter dan bij snuiven. De risico’s van snuiven van snuifcocaïne zijn weer groter dan het kauwen van cocabladeren.

Het gebruik van cocaïne heeft risico’s. Sommige risico’s merk je direct, bijvoorbeeld een hartaanval. Andere risico’s pas later, als het middel al is uitgewerkt. Bijvoorbeeld somberheid of verslaving. 

Wat zijn de risico’s op korte termijn?

• Tijdens het gebruiken ervaart men vaak craving. Dat is de behoefte om meer te nemen. Dit kan ervoor zorgen dat iemand veel langer wakker blijft dan diegene van plan was.
• Je kan problemen krijgen met je hart en bloedvaten. De bloedvaten versmallen. Dit kan zorgen voor een hersenbloeding of een bloedprop in de hersenen. Of voor een hartaanval. Dit gebeurt sneller als je cocaïne en alcohol vaak samen gebruikt.
• Het slijmvlies in je neus kan ontstoken raken. Je kan dan last krijgen van een neusverkoudheid die niet overgaat.
• Je kan een opwindingsdelier krijgen. Je wordt dan heel erg agressief zonder dat je dit doorhebt. Dit komt heel weinig voor maar het is wel heel gevaarlijk voor jezelf en de mensen om je heen.
• Je kan last krijgen van psychische klachten zoals sombere gevoelens of minder goed je aandacht erbij kunnen houden.
• Je kan oververmoeid worden na cocaïne gebruik.
• Als je cocaïne spuit zijn er extra risico’s. Bijvoorbeeld ontstekingen op de plekken waar je het inspuit. Je loopt ook extra risico op het oplopen van een virus zoals hiv of hepatitis als je naalden deelt met andere gebruikers.

Wat zijn de risico’s op lange termijn?

• Als je veel en vaak cocaïne gebruikt, dan kan je karakter veranderen. Je wordt onaardiger, arrogant en egoïstisch. Sommige mensen worden gevoeliger en raken sneller geïrriteerd of boos.
• Je kan volledig oververmoeid raken en depressief worden.
• Als je heel veel cocaïne gebruikt kan je agressief en achterdochtig worden. Je vertrouwt dan mensen en je omgeving steeds minder. 
• Als je (snuif)cocaïne rookt komen kleine verbrandingsdeeltjes in je longen terecht. Dat is schadelijk.
• Verslaving, je hebt gevoel dat je niet meer zonder kunt.

Echt veilig gebruik van cocaïne bestaat niet. Je kan wel de risico’s van cocaïne gebruiken kleiner maken:

• Laat je drugs testen voordat je het gebruikt. Je weet dan hoe sterk het is en of er geen andere gevaarlijke stoffen in zitten.
• Gebruik alleen als je je geestelijk en lichamelijk goed voelt
• Gebruik alleen af en toe of bij speciale momenten
• Gebruik niet omdat je je moe of somber voelt na vorig cocaïne gebruik
• Eet en rust goed uit voor en na cocaïne gebruik
• Combineer niet met alcohol of andere drugs
• Neem niet deel aan het verkeer
• Niet gebruiken bij: suikerziekte, een zwak hart, hoge bloeddruk, zwangerschap, epilepsie en psychische klachten of in combinatie met medicijnen (vooral niet met MAO-remmers en astma-geneesmiddelen).
• Gebruik een schone snuifbuis en deel die niet met anderen en gebruik voor het snuiven geen briefgeld. Zo voorkom je dat je ziektes overbrengt
• Spuiten of roken van cocaïne brengt extra risico’s met zich mee - dit kan je dus ook beter niet doen.
• Gebruik niet als je zwanger bent of borstvoeding geeft
• Denk er aan dat cocaïne zwaar is voor je hart en vaten. Ook als je helemaal gezond bent. Als je ouder wordt, dan wordt het risico op hart problemen groter als je cocaïne gebruikt.

Lees meer over het verkleinen van de risico’s op Unity.nl

Gebruik je vaak of veel cocaïne? Dan kan het verslavend zijn. Je hebt je gebruik dan niet meer onder controle en minderen of stoppen is moeilijk of lukt niet.

Je hebt dan al snel meer nodig om hetzelfde effect te krijgen. Dat noemen we gewenning of tolerantie.

Mensen kunnen geestelijk (in hun hoofd) verslaafd raken aan cocaïne. Dit betekent dat ze er steeds aan denken en het willen gebruiken. Lichamelijk verslaafd raken aan cocaïne komt minder vaak voor. Als je stopt met cocaïne, wordt je dus meestal niet ziek of krijg je geen pijn in je lichaam. 

Stoppen met cocaïne is voor iedereen anders. Ook ga je door verschillende fases heen als je stopt met het gebruiken van cocaïne;

• De eerste week kun je last hebben van zeer wisselende stemmingen/emoties
• Vaak volgt een periode van zo'n 10 weken waarin je je heel zelfverzekerd bent en denkt alles onder controle te hebben. Je hebt het gevoel de coke makkelijk te kunnen laten staan.
• Hierna begint een periode waarin je je erg depressief kunt voelen. Alsof je alles als buitenstander door een glazen muur bekijkt en nergens lol aan hebt. Deze periode kan een half jaar duren.

Soms maak je al deze fases op kleinere schaal in korte tijd mee en herhalen ze.

Over het algemeen kun je je depressief en vermoeid voelen. Je kunt misschien moeilijker slapen of je voelt enorme honger.

Voelt de depressie na het stoppen van cocaïne te zwaar? Neem dan contact op met je huisarts.

Terugval

Bij de overgang tussen de verschillende fases is er een gevaar voor terugval. Hier moet je je goed op voorbereiden.

Terugval wordt vaak gezien als bewijs dat iemand 'eens verslaafd, altijd verslaafd' is. Maar dit is helemaal niet waar. Van terugval kan je ook leren. Denk goed na over in welke situatie je terug viel en wat je misschien anders zou kunnen doen als je weer in dezelfde situatie terechtkomt. Of hoe je deze situatie kan voorkomen.

Hulp bij het stoppen

Heb je vragen over je eigen gebruik of dat van iemand anders? Of zoek je hulp bij het stoppen of minderen? Neem dan gerust contact op met Jellinek voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek.

Waarom is de combinatie van alcohol en cocaïne gevaarlijk?

Cocaïne geeft energie en gaat vermoeidheid tegen. Het is een stimulerend middel, ofwel een ‘upper’.  Alcohol werkt juist ontspannend. Het is een verdovend middel, ofwel een ‘downer’. Als je heb veel hebt gedronken en cocaïne gebruikt, kan je je (tijdelijk) weer energiek en helder voelen. Om deze reden lijkt het alsof cocaïne de effecten van alcohol tegengaat. Veel mensen denken daarom dus dat cocaïne gebruiken wanneer ze dronken zijn ze weer nuchter maakt. Maar je bent eigenlijk nog steeds dronken én onder invloed van cocaine.

• Als je cocaïne en alcohol tegelijk gebruikt ontstaat er een nieuwe stof in je lichaam, cocaethyleen. Cocaethyleen lijkt op cocaïne en geeft een blij gevoel en meer zelfvertrouwen.
• De effecten van alcohol en cocaïne samen voel je sterker dan wanneer je ze los van elkaar gebruikt.
• Alcohol vergroot de kans op agressie en zorgt ervoor dat je handelt zonder goed na te denken. Ook kan je sneller het gevoel krijgen in gevaar te zijn. Cocaïne versterkt dit gedrag en gevoel. Mensen die cocaïne en alcohol tegelijk gebruiken worden vaker agressief en reageren onvoorspelbaar.

Cocaïne staat op lijst 1 van de Opiumwet. Volgens de wet is het een harddrug. Dat betekent dat je het niet bij je mag hebben, mag maken of mag verkopen. 

Als je een klein beetje coke bij je hebt (1 gram of minder), word je daar meestal niet voor gestraft. De politie kan het wel in beslag nemen. Bij een feest kun je ook geweigerd of weggestuurd worden. Als je meer dan een gram bij je hebt, kan de beveiliging of politie denken dat je drugs verkoopt (dealen). Hiervoor kun je hier wel een boete of gevangenisstraf krijgen.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar het drugsgebruik in Nederland. Sommige onderzoeken gaan over alle mensen van 18 jaar en ouder. Andere onderzoeken richten zich op kleinere groepen. Bijvoorbeeld mensen die veel uitgaan, scholieren of inwoners van een bepaalde stad. Hierdoor hebben we een goed beeld van het drugsgebruik in Nederland.

2.4% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder had in 2022 in het laatste jaar cocaïne gebruikt (NDM).

Als we alleen naar 18-29 jarigen kijken dan ligt het op 7.6%. Bij uitgaanders tussen de 16 en 35 jaar ligt het flink hoger: in 2023 had 33.5% in het laatste jaar cocaïne gebruikt

• Bij een groot deel van de incidenten met cocaïne in 2022 ging het om patiënten die cocaïne hadden gecombineerd met alcohol (MDI). 
• Het LADIS houdt bij hoeveel mensen er hulp nodig hebben in de verslavingszorg. In 2023 ging het om 12% van alle mensen die hulp zochten.

Als je alcohol of andere drugs wilt gebruiken is het belangrijk dat je je lichamelijk en geestelijk goed voelt. Ben je ziek of bijvoorbeeld somber of angstig, dan kunnen alcohol en andere drugs dit erger maken.

Ook kunnen sommige drugs in combinatie met bepaalde medicatie je erg ziek maken. Sommige combinaties kunnen namelijk gevaarlijk, of zelfs dodelijk zijn.

Gebruik je medicijnen en wil je toch alcohol of andere drugs gebruiken? Zoek dan voor je gebruik goed uit of dat kan. Je kunt dit navragen bij je arts of apotheek. Of kijk in ons overzicht. Kom je er niet uit? Stuur dan een bericht naar onze Vraag & Antwoordservice.

Gebruik geen alcohol of andere drugs als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Deze stoffen zijn schadelijk voor de baby en kunnen ervoor zorgen dat deze ziek geboren wordt.

Meer informatie over de invloed van cocaïne op seks, zwangerschap en borstvoeding vind je in dit overzicht.