Wat is gokken?

Gokken kan op veel verschillende manieren. Denk aan het kopen van een loterijlot, het spelen van een gokautomaat of poker in een casino of op internet, of het online doen van een sportweddenschap.

Er zijn twee manieren van gokken die ook meespelen in hoe verslavend een spel is:

• Long odds: Bij sommige spellen, zoals loterijen of risicovolle beleggingen op de lange termijn, is de kans om te winnen klein. Dit noemen we ‘long odds’. Hoewel je misschien een heel grote prijs kunt winnen, is de kans dat dit gebeurt erg klein. Het risico op verslaving is bij deze spellen meestal niet zo groot, maar je kunt wel veel geld verliezen.
• Short odds: Andere spellen, zoals gokautomaten of het doen van snelle weddenschappen op sport, of het dagelijks handelen in cryptomunten, hebben een hogere kans op winst, maar de winst is vaak ook kleiner. Dit noemen we ‘short odds’. Dit kan verslavend werken, omdat je snel kunt winnen (en verliezen).

Hoe werkt gokken in de hersenen?

Het gevoel van spanning en opwinding dat je krijgt bij het gokken, kan verslavend werken. Vooral bij spellen waar dit heel snel gaat, zoals gokautomaten, kan het moeilijk zijn om te stoppen. Je hersenen worden dan als het ware ‘beloond’ wanneer je wint, waardoor je steeds weer terug wilt komen voor meer. Ook als je verliest wil je snel weer dat fijne gevoel van het 'winnen' terugkrijgen. 

Mensen die veel gokken zeggen ook dat de waarde van geld verandert als zij gokken. Een groot bedrag lijkt opeens niet zo groot meer.

Of je nu kiest voor spellen met een grote of een kleine kans op winst, het blijft altijd gokken. Het is belangrijk om je te bedenken dat je meer geld kunt verliezen dan winnen.

Kun je niet zo goed omgaan met geld? Dan is het verstandig om niet te gokken.

Mensen gokken om verschillende redenen. Hieronder lees je de redenen die vaak voorkomen:

• Opwinding en spanning: veel mensen die gokken, houden van de spanning. Het geeft een fijn gevoel, zeker als je wint. Op den duur gaat het meer om het krijgen van de spanning dan om het winnen of verliezen.
• De kans om (veel) geld te winnen: een geldbedrag winnen is voor veel mensen reden om eens een gokje te wagen. Denk aan grote loterijen: daar gaat het soms om grote geldbedragen. Ook al is de kans om te winnen eigenlijk heel klein.
• Avondje uit (sociaal aspect): sommige mensen gaan bijvoorbeeld een avondje uit naar het casino met vrienden. Dan heeft het gokken ook een sociaal aspect. Vaak spelen andere reden dan ook mee.
• Ontsnappen aan de realiteit: als iemand zich niet goed voelt, kan gokken een manier zijn om vervelende gevoelens te vergeten of niet te hoeven voelen. Het is een afleiding van de echte wereld. Gokt iemand vaak om deze reden? Dan kan dat erg gevaarlijk zijn en is de kans groter om verslaafd te raken. 
• Ontspanning of minder stress voelen: het spelen van gokspellen kan tijdelijk gevoelens van ontspanning geven. Maar verliest iemand veel geld? Dan kan het op voor meer stress zorgen. 
• Sociale druk en omgeving: soms voelen mensen de druk van vrienden of familie om ook te gaan gokken of mee te doen met een spel. Of om meer geld in te zetten dan ze eigenlijk willen.
• Marketing en reclame: gokbedrijven maken veel gebruik van reclame en andere marketing om mensen te laten gokken. Zij geven hier veel geld aan uit. In 2021 werd online gokken legaal gemaakt in Nederland. Toen hebben gokbedrijven heel erg veel reclame gemaakt. Zoals bekende Nederlanders of voetballers in reclamespotjes en posters op straat.

Gokken kan een verslaving worden. Dit gebeurt vaak zonder dat mensen het doorhebben. Het begint meestal klein: af en toe een gokje wagen. Maar sommige mensen gaan steeds vaker en met meer geld gokken. Ze kunnen dan niet meer stoppen, ook al willen ze dat wel.

Wat zijn signalen van gokverslaving?

Er zijn verschillende signalen die kunnen wijzen op een gokverslaving:

• Je gokt met steeds meer geld om hetzelfde gevoel te krijgen
• Je wordt onrustig of boos als je niet kunt gokken
• Je probeert te stoppen maar het lukt niet
• Je leent geld van anderen om te kunnen gokken
• Je liegt tegen familie of vrienden over hoeveel je gokt of over schulden
• Je denkt heel vaak aan gokken
• Je gokt om verloren geld terug te winnen

Gevolgen van een gokverslaving

Een gokverslaving kan grote gevolgen hebben:

• Schulden en geldproblemen
• Problemen met werk of studie
• Ruzie met familie en vrienden
• Stress en slaapproblemen
• Gevoelens van schaamte en schuld
• Eenzaamheid omdat je veel vrienden verliest
• Depressieve gevoelens

Naar gokken kun je sterk verlangen. Bij stoppen met gokken kun je last krijgen van ontwenningsverschijnselen zoals hoofdpijn, vermoeidheid, trillingen of veel zweten. Ook kunnen psychische klachten voorkomen zoals je depressief, angstig of schuldig voelen.

Heb je hier last van en wil je stoppen met gokken? Dan is het belangrijk dat je hulp zoekt. Hieronder lees je meer over de manieren van hulp die er zijn.

Denk je dat je te veel gokt? Of ken je iemand die misschien verslaafd is? Er is altijd hulp mogelijk. Je kunt:

• Praten met je huisarts
• Contact opnemen met een hulpverlener of professional (bij Jellinek kun je terecht voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek)
• Een online zelfhulp app gebruiken
• Hulp zoeken bij een zelfhulpgroep (via stichting AGOG)

Je kunt ook zelf een gokstop aanvragen. Dan kun je minimaal 6 maanden niet meer gokken op online sites en in speelhallen of casino's. Lees meer over een gokstop op de website cruksregister.nl.

Hoe eerder je hulp zoekt, hoe beter. Met de juiste hulp kun je stoppen met gokken en je leven weer op de rit krijgen.

Tips om gokproblemen te voorkomen

• Bepaal vooraf hoeveel geld je wilt uitgeven
• Neem alleen contant geld mee, geen pinpas
• Neem op tijd een gokstop via het Cruks
• Gebruik blokkeersoftware (zoals Gamban) waarmee je niet meer kunt gokken via je  telefoon, tablet of computer
• Vertel familie of vrienden dat je wilt minderen of stoppen
• Zoek andere hobby's die je spannend vindt
• Vraag op tijd hulp als je merkt dat gokken te veel wordt

In Nederland mag je legaal gokken, maar er zijn wel strenge regels. Niet iedereen mag gokken en niet alle goksites zijn veilig.

Dit zijn de belangrijkste regels:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn om online of in een casino te gokken. Er is een identificatieplicht. Je moet dus altijd je ID-bewijs of paspoort kunnen laten zien als je je aanmeldt op een gokwebsite of naar een casino gaat
• Je mag alleen gokken bij bedrijven met een vergunning van de Nederlandse overheid
• Deze bedrijven moeten zich aan regels houden om spelers te beschermen

Op deze pagina van de overheid kun je meer lezen over de regels rondom gokken.

Uit onderzoek van april 2024 blijkt dat:

• 65 van de 100 Nederlanders (vanaf 16 jaar*) hebben in het laatste jaar minstens één keer gegokt
• Dit gaat over alle soorten gokspellen, ook loterijen
• Als we loterijen niet meetellen, heeft 34 van de 100 Nederlanders gegokt

Waar gokken mensen?

• 31 van de 100 mensen gokten in een echt casino of gokhal
• 10 van de 100 mensen gokten op internet
• Jonge mensen tussen 18 en 34 jaar gokken vaker dan oudere mensen

*Let op: gokken onder de 18 jaar mag niet volgens de wet. Het onderzoek vertelt niet hoe jongeren van 16 en 17 jaar toch konden gokken. 

Hoeveel mensen gokken online?

Uit onderzoek van eind 2024 blijkt:

• Begin 2024 gokten 795.000 volwassen Nederlanders online bij legale goksites
• Dit is meer dan een half jaar eerder, toen waren het 726.000 mensen
• Per maand gokken ongeveer 455.000 mensen online
• Mensen bezoeken gemiddeld 3 verschillende goksites per maand

Hoeveel geld verliezen mensen met online gokken?

• In 6 maanden tijd verloren mensen gemiddeld 946 euro
• Dit is ongeveer 158 euro per maand