Lachgas

Het effect van alcohol en andere drugs kan iedere keer anders zijn. Dit heeft te maken met hoe jij je lichamelijk en geestelijk voelt (set) en waar en met wie je op dat moment bent (setting). Ook hoeveel je neemt en wat er precies in je drugs zit, maakt uit voor het effect. Dit noemen we ‘drug, set, setting’.

Wat doet lachgas met je?

Lachgas is een verdovingsmiddel. Het vermindert, of verdooft, gevoelens in je lichaam. Je voelt minder pijn en het kan je ontspannen maken.

Door lachgas kun je dit voelen:

• dromerige roes: alsof je dronken bent
• euforie: je voelt je even heel blij
• lachbuien;
• hallucineren: je ziet, hoort, ruikt en voelt dingen anders dan ze zijn
• onrustig, in de war en angstig;
• craving: je kunt niet stoppen met lachgas inademen. Je wil steeds meer;

Lichamelijke effecten

• duizeligheid;
• misselijkheid en overgeven;
• evenwichtsstoornissen met risico op vallen;
• slappe armen en benen;
• hoofdpijn na gebruik, dit komt door zuurstoftekort;
• tintelende handen en voeten: dit kan een paar dagen blijven;

Hoe lang werkt lachgas? 

Lachgas werkt 1 tot 5 minuten. Tot 1 uur na gebruik, kun je nog lichte effecten voelen.

Als drug wordt lachgas gebruikt door het te inhaleren vanuit een ballon. De ballon wordt meestal vanuit een gasfles (cilinder) gevuld. Lachgas wordt soms nog verkocht in patronen en vervolgens via een slagroomspuit in een ballon gespoten.

Sommigen ademen het gas vanuit de ballon en houden het dan lang vast. Anderen ademen vanuit de ballon, in en uit.

Het is belangrijk om nooit rechtstreeks vanuit de gasfles of slagroomspuit inademen. Het gas is namelijk ijskoud waardoor lippen, neus, stembanden en longen kunnen bevriezen.

Dosering

In een patroon zit altijd evenveel lachgas en de meeste mensen spuiten per keer 1 of 2 patronen in een ballon. De lachgas in de ballon is na 4 keer inademen zo goed als helemaal opgenomen.

Het gebruik van lachgas heeft wel risico’s. Sommige risico’s merk je direct en noemen we korte termijn risico’s. Bijvoorbeeld een (te) heftige trip en angst. Andere risico’s merk pas later of bij veel en vaak gebruiken. Dat noemen we risico’s op lange termijn.

Het gebruik van lachgas heeft ook risico’s. Sommige dingen merk je meteen. Dit noemen we kortetermijnrisico’s. Bijvoorbeeld duizeligheid, misselijkheid en flauwvallen. Andere risico’s merk je pas later of bij veel en vaak gebruik. Dit noemen we risico’s op de lange termijn. Bijvoorbeeld bloedarmoede, verlamming en verslaving.

Risico’s op korte termijn:

Zuurstoftekort in de hersenen: Lachgas kan leiden tot zuurstoftekort in de hersenen. Daarbij kun je concentratiestoornissen of hoofdpijn krijgen, duizelig worden, je evenwicht verliezen, verward zijn, misselijk worden, last hebben van gevoelloosheid of tintelingen of flauwvallen. Het risico is dat je hard kunt vallen.

Je kunt je angstig voelen (bad trip): Het effect van lachgas is soms moeilijk te voorspellen. Je kunt je bang voelen. 

Brandwonden door bevriezing: De manier waarop lachgas gebruikt wordt, is belangrijk. Lachgas kan beter niet rechtstreeks vanuit de gasfles geïnhaleerd worden. Dit kan levensgevaarlijk zijn, omdat het gas dan zo koud is dat de longen kunnen bevriezen. Ook lippen, neus en stembanden kunnen bevriezen.
Een grote lachgascilinder wordt heel koud tijdens het gebruik. Als je deze tussen je benen klemt, kun je hier brandwonden door krijgen.

Gevolgen zwangerschap: Als je zwanger bent, kan lachgas een zuurstoftekort bij de baby veroorzaken. Dit heeft ernstige gevolgen voor de baby. Bijvoorbeeld een miskraam of vroeggeboorte of ernstige afwijkingen bij het kind. Als je lachgas tijdens de bevalling krijgt, wordt hier extra zuurstof aan toegevoegd. Hierdoor is het niet schadelijk.

Verkeer: Het gebruik van lachgas tijdens het rijden is levensgevaarlijk. Je kunt even helemaal van de wereld zijn en zo ernstige ongelukken veroorzaken. Ook direct na het gebruik raden we deelname aan het verkeer af. Je kan nog een tijdje moeite met concentreren hebben. Wacht daarom minimaal 1 uur voor je weer gaat autorijden.

Risico’s op lange termijn:

Verslaving: Als je vaak lachgas gebruikt, kun je er soms moeilijk mee stoppen. Het kan geestelijk verslavend zijn. Lees ook het stukje ‘Lachgas en verslaving’, verderop deze pagina.

Te weinig vitamine B12: Hierdoor kun je bloedarmoede krijgen. Als je bloedarmoede hebt, voel je je vaak moe en kun je duizelig zijn.

Pijn en verlamming door schade aan je ruggenmerg: Dit komt ook door te weinig vitamine B12.

Hart- en vaatziekten: Er zijn aanwijzingen dat extreem lachgasgebruik ook schadelijk is voor de wand van bloedvaten in het lichaam en ook in het hart. We weten nog niet hoe groot dat risico is.

Hersenen: Het is nog onbekend wat het effect van lachgas is op de hersenen. Van veel middelen weten we dat het gebruik invloed heeft op de ontwikkeling van de hersenen. Het is daarom beter om als jongere voorzichtig te zijn met gebruik.

Geestelijke problemen: Als je vaak lachgas gebruikt, kun je angstig, somber of verward worden. Als je hier gevoelig voor bent, kan het ook zorgen voor psychoses of gevoelens van paranoia.

Ga je lachgas gebruiken? Er zijn een paar dingen waar je op kunt letten om minder risico te lopen. 

• Zorg dat je zit of ligt. Van lachgas kun je makkelijk omvallen. 

• Gebruik niet te veel en niet te vaak. Gebruik niet vaker dan 1 keer per maand. En neem dan niet meer dan 4 of 10 ballonnen per keer.  

• Wissel het in- en uitademen van lachgas met het in- en uitademen van gewone lucht.  

• Combineer lachgas niet met alcohol of andere drugs. Lachgas kan andere stoffen versterken en hierdoor leiden tot heftige ervaringen. 

• Voorkom bevriezing: spuit de lachgas altijd in een ballon voordat je het inademt. Gebruik je een grote metalen cilinder? Klem deze dan niet tussen je benen tijdens gebruik. 

• Zuurstoftekort is gevaarlijk voor een ongeboren kind. Gebruik geen lachgas als je zwanger bent.  

Aan lachgas kan je verslaafd raken. Je kan dan niet meer zonder lachgas. De craving (de zucht of zin om meer te willen nemen) is bij lachgas erg groot. Hoe vaker je gebruikt, hoe meer kans op craving.

Lees hier meer over ons aanbod voor professionals

Maak je je zorgen om iemand in je omgeving? Lees dan hier wat we kunnen doen.

Aanbod rond lachgas voor professionals

Jellinek werkt in de regio’s Amsterdam, Gooi en Vecht, Utrecht (provincie en stad) en Amersfoort. Werk je elders? Neem dan contact op met de verslavingszorginstelling uit jouw regio (zie: kernleden op verslavingskundenederland.nl).

In deze regio’s werken we met vaste personen per wijk of gemeente. In Utrecht en Amersfoort hebben we ook veldwerkers.

Mail preventie@jellinek.nl om in contact te komen met de preventiedeskundige uit jouw wijk.

Wat kan Jellinek Preventie doen?

• 1-op-1 advies over casussen
• Aansluiten bij casuïstiek overleg
• Aansluiten bij team overleg om het aanbod van Jellinek toe te lichten
• Aansluiten bij gemeentelijk overleg, denk aan zorg- en veiligheidsoverleggen
• Training ‘Signaleren & begeleiden’ voor professionals
• Training of workshop over lachgas
• Trainen POH-ers
• Beleidsadvies
• Open & Alert voor zorginstellingen
• Helder op School voor onderwijs

In samenwerking met ketenparners:

• ouderavonden, zowel fysiek als een webinar

Online

De video’s op Jellinek.nl/lachgas kunnen via jeugdpreventie@jellinek.nl opgevraagd worden. Deze zijn in landscape en storyformaat beschikbaar. Zo kunnen ze op verschillende (social media) kanalen gedeeld worden.

Wil je de video’s op WhatsApp ontvangen? App 06-15496176

Welke behandeling biedt Jellinek voor lachgas?

• Poliklinische behandeling
• FACT in Utrecht, Amersfoort en G&V
• JOT in Amsterdam

Vragen?

Advieslijn: 088 505 1220

Mail: preventie@jellinek.nl

Als je je zorgen maakt om iemand in je omgeving die lachgas gebruikt is het belangrijk om hierover in gesprek te gaan.

Maak je je zorgen om je kind die nog thuis woont?

Ga met je kind in gesprek. Zoek voor het gesprek informatie op over lachgas. Informatie kan je op onze website vinden, of  je kan een adviesgesprek inplannen bij Jellinek Preventie.

Dit gesprek is gratis, we slaan geen informatie op, en hebben geen verwijzing nodig van de huisarts.

Tijdens dit gesprek bespreken we wat je zorgen zijn. Je kan vragen stellen over lachgas (en/of andere drugs). En bespreken wat wel en niet werkt in de opvoeding.

Deze gesprekken voeren we op één van onze locaties of online.

Wat kun je nog meer doen?

• Lees gesprekstips over hoe je het gesprek kunt openen.
• Wees nieuwsgierig naar je kind.
• Stel open vragen.
• Blijf tijdens het gesprek uit emotie en oordelen. Ook als je je zorgen maakt.
• Zorg voor duidelijke regels in huis, en houd je hier aan.
• Blijf ook in verbinding met je kind. Doe samen wat leuks.
• Check onze online ouderavond voor meer tips.
• Bekijk onze kalender of er een oudercursus of -avond in jouw regio gepland is.

Maak je je zorgen om een vriend(in), familielid of volwassen kind?

• Jellinek biedt individueel advies en groepstrainingen. Dit zijn één of meerdere bijeenkomsten.
• Mail: sterkernaast@jellinek.nl, stel hier jouw vraag of bel met de Jellinek Advieslijn (088-505 1220).
• Bekijk op de pagina Sterk Ernaast wanneer de bijeenkomsten in jouw regio zijn.

Lachgas staat sinds 1 januari 2023 op lijst 2 van de Opiumwet. De verkoop, het bezit en de productie van lachgas voor recreatief gebruik is verboden.

Geschiedenis

Tot 1 april 2016 was de verkoop van lachgas in combinatie met een ballon officieel illegaal. Lachgas viel toen onder de Geneesmiddelenwet, wat betekende dat er strenge regels waren en de verkoop voor ‘oneigenlijk’ gebruik verboden was. ‘Oneigenlijk’ gebruik was wanneer het gas werd verkocht samen met een ballon.

Door een beslissing van het Europese Hof viel lachgas sinds juli 2016 onder de Warenwet. Dit betekent dat de verkoper van lachgas moest voldoen aan de regels van de Warenwet, maar dat de verkoop, handel, bezit en gebruik van lachgas niet strafbaar waren.

Het CAM (Coördinatiepunt Assessment en Monitoring) wees echter op de gemakkelijke toegang tot lachgas als een groot probleem. "Lachgas is voor iedereen gemakkelijk te krijgen, ook voor jongeren. Het wordt openlijk gepromoot en jongeren komen het tegen als ze uitgaan. Er zijn bezorgdiensten die overal zichtbaar zijn. Vanwege het hoge gebruik komen ook ernstigere gezondheidsproblemen door intensief gebruik vaker voor. Lachgas wordt tegenwoordig niet alleen in ampullen aangeboden, maar ook in cilinders, wat overmatig gebruik bevordert."

Op basis van een risicobeoordeling hebben de Staatssecretaris van VWS en de minister van Justitie en Veiligheid besloten om lachgas per 1 januari 2023 op Lijst II van de Opiumwet te plaatsen. Uit deze beoordeling bleek dat lachgas een gevaar kan zijn voor de volksgezondheid en de openbare orde.

Als gevolg van deze beslissing is het sinds die datum verboden om lachgas te importeren, exporteren, verkopen of bezitten, behalve voor medische, technische en andere professionele doeleinden, en als het gebruikt wordt als voedingsadditief.

Bronnen:

CAM-rapport risicobeoordeling lachgas 2019

Nationale Drug Monitor, editie 2024. Lachgas 13.8 Aanbod en markt - Nationale Drug Monitor. Geraadpleegd op: 5 december 2024. Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag

Er wordt veel onderzoek gedaan naar het drugsgebruik in Nederland.  
 
Sommige onderzoeken gaan over alle mensen van 18 jaar en ouder. Andere onderzoeken kijken naar kleinere groepen. Bijvoorbeeld mensen die veel uitgaan, scholieren of inwoners van een bepaalde stad.  

Hierdoor hebben we een goed beeld van het drugsgebruik in Nederland. 

• 7,2% van de Nederlandse volwassenen van 18 jaar en ouder had in 2023 ooit lachgas gebruikt.  
• 0,9% deed dit in het laatste jaar. 0,2% in de laatste maand (bron: NDM). 

Als we alleen naar uitgaanders tussen de 16 en 35 jaar kijken, ligt het flink hoger: in 2023 had 51,2% van de uitgaanders het ooit gebruikt en 15% in het laatste jaar. 

Onder jongeren ligt het cijfer weer een stuk lager. In 2023 had 3,1% van de 12-16-jarige scholieren van het regulier voortgezet onderwijs ooit lachgas gebruikt, 2,0% gebruikte in het laatste jaar lachgas en 0,9% deed dit in de laatste maand. 

Gebruik geen alcohol of andere drugs als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Deze stoffen zijn schadelijk voor de baby en kunnen ervoor zorgen dat deze ziek geboren wordt.

Meer informatie over de invloed van lachgas op seks, zwangerschap en borstvoeding vind je in dit overzicht.