Pijnstillers / Opioïden

Voorgeschreven pijnstillers zitten vaak in strips in medicijnendoosjes. Pijnstillers kunnen ook als vloeistof voorkomen.

Het effect van alcohol en andere drugs kan iedere keer anders zijn. Dit heeft te maken met hoe jij je lichamelijk en geestelijk voelt (set) en waar en met wie je op dat moment bent (setting). Ook hoeveel je neemt en wat er precies in je drugs zit, maakt uit voor het effect. Dit noemen we ‘drug, set, setting’.

Wat doen pijnstillers met je?

Opioïden hebben een dempende werking en geven je een gelukkig, tevreden gevoel.

• Je voelt je gelukkig en verliefd
• Je voelt je ontspannen en zorgeloos
• Negatieve gevoelens van stress, angst en pijn verdwijnen
• Je voelt je dromerig en slaperig

Opioïden worden voorgeschreven bij ernstige of chronische pijn. Ze verminderen niet alleen pijn, maar onderdrukken ook negatieve gevoelens en geven je een gelukkig gevoel.

Hoe snel een opioïde begint te werken ligt aan het middel, de dosis en de manier waarop je het neemt.

Wanneer een opioïde uitgewerkt is, kun je last krijgen van cravings. Je wilt dan meer nemen om 'high' te blijven. Opioïden zijn dan ook erg verslavend.

De meeste voorgeschreven opioïden komen voor als pil en worden doorgeslikt. Maar in het ziekenhuis bijvoorbeeld kunnen opioïden zoals morfine direct worden toegediend via een infuus.

Het gebruik van opioïden heeft ook risico’s.

Wat zijn de risico’s op korte termijn?

• Overdosis. Sommige opoïden zijn extreem sterk. De juiste dosis inschatten is daarom lastig.

Wat zijn de risico’s op lange termijn?

• Je kunt verslaafd raken.
  • Verslaving gaat vaak samen met een erg ongezonde leefstijl. Je kunt slecht voor jezelf gaan zorgen. Denk aan slecht eten, niet je tanden poetsen of niet douchen.
• Opioïden maken het moeilijker om door te hebben dat je ziek bent. Je zou dus ongemerkte ziektes kunnen hebben.
• Als een opioïdeverslaafde bevalt, is de baby lichamelijk afhankelijk van heroïne en krijgt die ontwenningsverschijnselen. Vlak na geboorte is de baby schrikachtig, huilt die veel en slaapt hij slecht. Er is ook kans op ontwikkelingsstoornissen. Begeleiding van een dokter is nodig.
• Als je veel en vaak opioïden gebruikt kun je last krijgen van geestelijke klachten. Je kunt je depressief of angstig gaan voelen of je slecht concentreren. Ook is je kans op een psychose veel groter. Een psychose is een situatie waarin je de wereld en jezelf als anders ervaart. Je kunt dingen zien, horen of geloven die er niet echt zijn.
• Je kunt jezelf steeds meer gaan afsluiten van vrienden en familie en eenzaam worden.

Veilig of recreatief gebruik van opioiden bestaat eigenlijk niet. Dit soort pijnstillers zijn extreem verslavend en je raakt snel de controle over je gebruik kwijt.

Je kunt de risico's toch wel enigzins beperken door;

• Nooit opioïden te spuiten
• Goed op je dosis te letten zodat je geen overdosis neemt
• Het niet samen met alcohol of andere drugs te gebruiken
• Alleen te gebruiken als je je geestelijk en lichamelijk goed voelt
• Niet te gebruiken als je medische problemen hebt of als je medicatie gebruikt. Neem bij twijfel contact op met je huisarts of onze vraag en antwoord service

De meeste opioïden zijn medicijnen en vallen daarom onder de Geneesmiddelenwet. Dit betekent dat je ze alleen mag hebben als een dokter het aan je heeft gegeven. Als je opioïden hebt zonder dat je een recept van de dokter hebt, is dat dus niet toegestaan.

Als je een kleine hoeveelheid opioïden bij je hebt, krijg je daar meestal geen straf voor. Maar let op: op sommige plekken, zoals feestjes of festivals, kan je worden geweigerd of weggestuurd als je drugs bij je hebt.

Heb je een grotere hoeveelheid pijnstillers bij je? Dan kan de politie denken dat je ze wilt verkopen. Dat is strafbaar en je kunt een boete of gevangenisstraf krijgen.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar het drugsgebruik in Nederland. Sommige onderzoeken gaan over alle mensen van 18 jaar en ouder. Andere onderzoeken richten zich op kleinere groepen. Bijvoorbeeld mensen die veel uitgaan, scholieren of inwoners van een bepaalde stad. Hierdoor hebben we een goed beeld van het drugsgebruik in Nederland.

Uit een onderzoek uit 2022 van het NDM bleek dat 19,5% van de Nederlandse volwassen bevolking ooit een sterke pijnstiller had gebruikt, met of zonder recept. 6.2% van de volwassenen gebruikte in het jaar daarvoor een sterke pijnstiller en 2,4% in de laatste maand.

• Het LADIS houdt bij hoeveel mensen er hulp nodig hebben in de verslavingszorg. In 2023 waren 11.8% van alle mensen die hulp zochten, verslaafd aan opioïden - zowel heroïne als andere pijnstillers.

Als je alcohol of andere drugs wilt gebruiken is het belangrijk dat je je lichamelijk en geestelijk goed voelt. Ben je ziek of bijvoorbeeld somber of angstig, dan kunnen alcohol en andere drugs dit erger maken.

Ook kunnen sommige drugs in combinatie met bepaalde medicatie je erg ziek maken. Sommige combinaties kunnen zelfs dodelijk zijn.

Gebruik je medicijnen en wil je toch alcohol of andere drugs gebruiken? Zoek dan voor je gebruik goed uit of dat kan. Je kunt dit navragen bij je arts of apotheek. Of kijk in ons overzicht. Kom je er niet uit? Stuur dan een bericht naar onze Vraag & Antwoordservice.

Gebruik geen alcohol of andere drugs als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Deze stoffen zijn schadelijk voor de baby en kunnen ervoor zorgen dat deze ziek geboren wordt.

Meer informatie over de invloed van speed op seks, zwangerschap en borstvoeding vind je in dit overzicht.