Leo

Hij hing altijd de « leuke Leo » uit. Ondertussen ging het helemaal niet goed met hem.

Hij wilde alles goed doen, perfect doen, wilde het iedereen naar de zin maken. Maar van binnen ging hij kapot. Daarom zocht Leo (59) een uitweg in drank. ‘Ik groeide op in Brabant. Daar leerde ik dat ik altijd mijn best moest doen en goed moest zijn voor anderen. Ik mocht geen zwakte tonen, emoties tonen, laat staan over emoties praten. Zo ben ik veranderd in een people pleaser en een control freak. Ik wilde altijd een 10 halen. Kon niet tegen verrassingen. En ik speelde altijd mooi weer. Ja hoor, met mij ging het goed. Zo heb ik jaren de leuke Leo uitgehangen.’
Dat was natuurlijk ontzettend vermoeiend. En om daarvan bij te komen ging hij drinken. ‘Dan hoefde ik even niet met dat masker rond te lopen. Kon in eindelijk even ontspannen. Dat is de reden dat ik ben gaan drinken. Tot mijn veertigste viel het mee. Daarna werd het steeds meer. Op zeker ogenblik dronk ik 4, 5 liter wijn per dag. Daarnaast misschien nog wat port en sherry. Het werd van kwaad tot erger. Op een gegeven moest ik drinken om niet ziek te worden.’Toch had Leo in die tijd nog een gewone baan. ‘Ik was bestuurssecretaris bij een grote organisatie. De perfecte baan voor de man die ik toen was: ik werkte voor drie bestuursleden en kon mijn accuratesse en behaagzucht ten volle uitleven. Ik zocht en vond waardering voor mijn perfectionisme. Ondertussen was ik gelukkig getrouwd, al sinds 1982, en had ik drie kinderen. Alle drie naar het gymnasium geweest en aan de universiteit gestudeerd. Het perfecte plaatje kortom, naar buiten toe. Ondertussen ging het helemaal niet goed met me.’

“Ik ga even wandelen”

Als Leo ’s ochtends opstond, moest hij overgeven. Dan ging hij douchen en kleedde hij zich aan. Leuke Leo ging de deur uit. Op weg naar de bus liep hij langs de supermarkt. ‘Dan kocht ik een paar kleine flesjes wijn. Dat was mijn ontbijt. Die dronk ik op in de bus. Daarvan ging het ergste trillen over, zodat ik ‘normaal’ op mijn werk kon verschijnen. En ’s avonds ging ik pas echt goed los. Ik had flesjes drank verstopt in het park nabij ons huis. « Ik ga even wandelen, » zei ik dan tegen mijn vrouw. En dan stond ik daar in het park te drinken.’Had zijn vrouw dan niks gemerkt ? ‘Jawel. Natuurlijk wel. Als ik in het weekend om de haverklap een stukje ging wandelen, wist ze heus wel hoe laat het was. Mijn vrouw en kinderen hebben me vaak gevraagd te stoppen. En telkens beloofde ik aan die keukentafel dat ik ging stoppen. Maar even vaak stelde ik ze weer teleur. Er volgde een dagbehandeling bij Jellinek Hilversum. Daarna was ik twee maanden clean. Maar daarna begon ik weer. Met dubbele kracht. Het is algemeen bekend: na een terugval wordt het gebruik vaak nog erger dan daarvoor.’

Je moet snappen dat je het zelf niet kan

Vijf jaar geleden volgde een tweede poging: ditmaal geheel intern, bij Jellinek Amstelveen. ‘Het verschil was dat ik het dit keer echt zelf wilde. De eerste keer deed ik het voor mijn gezin. Ik was toen nog niet diep genoeg gezonken. De tweede keer stonden mijn koffers bij de deur: als ik niet ging, zou ik alles kwijtraken. Mijn vrouw kon er niet meer tegen. Elke keer dacht ze: « Hoe zal ik hem aantreffen? » Soms lag ik gewoon knock-out in de tuin. Nu was het echt 1 minuut voor 12. De behandeling bij Jellinek was mijn laatste strohalm.’Het lukte. Leo herstelde en is nu, vijf jaar later, nog altijd clean. ‘De dag dat ik daar mijn koffer uitpakte in de kliniek, was verschrikkelijk. Het moeilijkste moment van mijn leven. « Ben ik zo diep gezakt? » dacht ik. Maar het was de beste beslissing van mijn leven. Ik zat in een groep met 11 andere mannen die in hetzelfde schuitje zaten. Zij konden al mijn excuses en flauwekul onmiddellijk herkennen en doorprikken. Al mijn vluchtgedrag hadden ze door, omdat ze dat gedrag zelf dondersgoed kenden. Die feedback is enorm belangrijk. Je moet snappen dat je het zelf niet kan, dat je er anderen bij nodig hebt.’

Emoties vond ik eng

Leo kickte af dankzij het Minnesota-model dat in de jaren 1930 werd ontwikkeld. ‘Het komt uit de Verenigde Staten. Er waren toen veel alcoholisten. Die gingen dan detoxen in een kliniek, maar niet lang daarna begonnen ze weer met drinken. Een paar maanden later gingen ze weer ontgiften. Dat kon eindeloos zo doorgaan. Twee Amerikanen, Bill en Bob, hebben toen dit model ontwikkeld, een 12-stappenplan. Het doel is om het onderliggende patroon te doorbreken, dat aan je verslaving ten grondslag ligt. Zolang je dat niet doet, zul je elke keer weer terugvallen in hetzelfde gedrag.’ Uiteindelijk, beseft Leo nu, was zijn drankgebruik een vorm van onvermogen. ‘Verslaving is het wegrennen van boosheid en angsten. Het niet om kunnen gaan met de werkelijkheid. Ik was een control-freak en durfde anderen niet dichtbij te laten komen. Emoties vond ik eng. Dat was wat er niet lekker zat, en dat was de oorzaak van het drinken.’

Het Minnesota-model is ontworpen om ook die onderliggende problemen aan te pakken. Drie dingen zijn daarbij belangrijk, vertelt Leo. ‘Je moet open zijn, eerlijk zijn en bereid zijn te veranderen. Als die drie dingen er zijn, kun je herstellen. Maar het is niet zo van: okay, nu ben ik weer gezond, dus nu zit de klus erop. Verslaving is een chronische ziekte. Daarom ga ik nog steeds wekelijks naar meetings met lotgenoten. Als ik op vakantie ben, heb ik een online meeting. Je moet er steeds actief aan blijven werken. Het is als een medicijn tegen een chronische ziekte: dat moet je blijven slikken. Zo zijn de meetings voor mij.’

Grenzen leren stellen

‘In herstel leven,’ zoals dat in de verslavingswereld wordt genoemd, is dus wat anders dan alleen ontgiften en afkicken. Wie gestopt is met drinken, is daarmee nog niet klaar. ‘Het gaat eigenlijk niet om het gebruik,’ zegt Leo, ‘maar om het gedrag dat erachter zit. Om wat er in je hoofd gebeurt. Ik moest mezelf opnieuw uitvinden. Grenzen leren stellen voor mezelf en voor anderen. Bij veel verslaafden zie je dat: het zijn mensen die geen nee kunnen zeggen. Tegen anderen niet, tegen zichzelf niet. Dat is iets dat je via het 12-stappenplan kunt leren.’

______________

Heb je als naaste van iemand met een verslavingsprobleem behoefte aan persoonlijk advies? Of maak je jezelf zorgen over je eigen gebruik maar twijfel je wat je kunt ondernemen?

Bel de Jellinek Advieslijn: 088 – 505 1220, elke werkdag bereikbaar van 8:30 tot 17:00.
Laat je naam en vraag achter, dan word je tussen 13:00 en 17:00 teruggebeld.