Informatie over cannabis voor ouders

Hasj en wiet komen van de hennepplant ofwel de cannabisplant. De belangrijkste werkzame stoffen in cannabis, hasj of wiet, zijn THC (tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol). Maar de cannabisplant bevat wel honderden actieve stoffen.

De meeste THC zit in de hars van de vrouwelijke plant. Die hars zit op hele kleine haartjes die je, als je goed kijkt, op bladeren van de bloemtoppen kan zien zitten. Wiet krijg je door de bloemtoppen van de plant te drogen en te verkruimelen. Het ziet eruit als grijsgroene theeblaadjes. Hasj krijg je door de bloemtoppen te drogen en daarna te zeven. De harsbolletjes vallen dan van de haartjes af. Deze bolletjes worden samengeperst tot plakken die donkerbruin tot zwart van kleur zijn.

De hoeveelheid werkzame stof in hasj en wiet loopt nogal uiteen. Buitenlandse wiet bevat meestal minder THC dan de wiet die in Nederland gekweekt is. Nederlandse wiet bevat meestal zo’n 15% THC.

Wiet wordt onder vele namen verkocht zoals Skunk, Orange Bud, White Widow. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Het wordt dan vermengd met tabak en gerold tot een stickie of joint. Wiet en hasj worden ook wel puur gerookt. In het algemeen geldt dat hoe meer THC de wiet bevat, hoe duurder het is. Van een gram worden ongeveer 4 à 5 jointjes gemaakt.

Het effect kan per persoon verschillen. Meestal krijgt iemand een ontspannen, zorgeloos gevoel. De spieren verslappen waardoor de ledematen zwaar aanvoelen. Het is als of er stenen in zitten. Dit gevoel wordt ook wel ‘stoned zijn’ genoemd. Ook kan iemand van hasj of wiet gaan fantaseren. Het concentratievermogen verandert. Iemand kan zich bijvoorbeeld heel goed concentreren of focussen op een detail, maar niet langer op het totaal. De waarneming verandert ook. Men ziet kleuren intenser en hoort de muziek anders. Logisch nadenken kan moeilijker zijn. Iemand kan een eetkick en een lachkick krijgen. Onder invloed functioneert ook het kortetermijngeheugen slechter. Dingen die net gezegd zijn vergeet iemand weer.

Als je hasj of wiet rookt begint het na enkele minuten te werken en na 2 tot 4 uur vermindert het effect weer. Hasj en wiet worden ook wel gegeten in bijvoorbeeld een cake (spacecake). Als je het eet beginnen de effecten pas na een half uur tot 2 uur. Bij eten zijn de effecten vaak heftiger en duren ook veel langer.

Als iemand hasj of wiet rookt is dat meteen te herkennen aan de sterk herkenbare kruidige geur.

Onder invloed

• Suffig/loom of juist opgewekt;
• Giechelig;
• Soms toegenomen eetlust. Gebruikers hebben met name zin in zoete dingen;
• Oogwit is rood doorlopen;
• Geheugen functioneert tijdelijk minder goed. Vooral dingen die net gebeurd of gezegd zijn, zijn zo weer vergeten.

Dagelijks gebruik

• Verwaarlozing school, werk, sport en vrienden;
• Teruggang van school- en werkprestaties.

Jongeren kunnen om positieve redenen blowen of om negatieve redenen.

Positieve redenen

• Gezelligheid;
• Het lekker vinden;
• Meer van muziek genieten;
• Zich ontspannen voelen.

Negatieve redenen

• Niet aan problemen hoeven te denken;
• Spanningen kwijtraken;
• Niet kunnen slapen et cetera.

Blowt jouw kind om negatieve redenen dan is de kans dat hij met blowen in de problemen raakt groter.

In 2017 is in een onderzoek aan scholieren gevraagd of zij ooit geblowd hebben, of zij afgelopen maand nog geblowd hebben en of ze dagelijks blowen (1).

Percentage jongens en meisjes dat ooit, de laatste maand of dagelijks geblowd heeft

Duidelijk is dat heel veel jongeren het eens een keer proberen en er dan ook weer mee ophouden.

In een onderzoek onder scholieren in Amsterdam (Antenne, 2011) heeft onder de 14 jarige scholieren 17,6% wel eens geblowd. 8,7% heeft afgelopen maand nog geblowd. Van deze groep blowt 2,3% dagelijks.

Jongeren die blowen hebben in het geheel geen norm over wat veel is. In een onderzoek onder coffeeshopbezoekers (Antenne, 2009) bleek dat de helft van de blowers het pas na 8 jointjes veel beginnen te vinden.

Percentage scholieren dat de afgelopen maand nog geblowd heeft vanaf 1988 (2)

Jongeren zijn gevoeliger voor informatie over de kortetermijnrisico’s dan de langetermijnrisico’s. In een gesprek kun je als ouder dus beter aandacht aan de kortetermijn- dan aan de langetermijnrisico’s besteden.

Kortetermijnrisico’s

• Als iemand onder invloed is functioneert het kortetermijngeheugen minder goed. Het logisch denken gaat minder goed en je vergeet dingen gemakkelijker. De combinatie hasj en wiet en werken of school is dan ook niet verstandig;
• Hasj of wiet kan soms verkeerd vallen. Iemand kan zich ziek of angstig voelen;
• Begint iemand onder de 16 jaar, dan is er een grotere kans op slechte schoolprestaties;
• Dagelijks gebruik. Ongeveer 10% van de jongeren die begint met blowen gaat dagelijks blowen.

Langetermijnrisico’s

• Hasj en wiet zijn schadelijk voor de longen. Bij roken komt teer en koolmonoxide vrij. Teer is schadelijk voor de longen. Koolmonoxide draagt bij aan de verslechtering van de vaatwanden;
• Gebruik van hasj of wiet als middel om even geen last te hebben van problemen kan een negatieve invloed hebben op de persoonlijke ontwikkeling. Gebruikers merken soms na jaren dat ze in het leven niets zijn opgeschoten en aan de oplossing van hun problemen niet toegekomen zijn;
• Gebruik van hasj of wiet kan leiden tot geestelijke afhankelijkheid. Lichamelijke afhankelijkheid treedt nauwelijks op; iemand heeft niet meer nodig om het effect nog te voelen. Wel ziet men dat mensen soms de hele dag stoned willen zijn. Dat betekent dat als de hasj of wiet uitgewerkt is onmiddellijk weer een nieuwe joint opgestoken wordt.
• Bij stoppen kunnen lichte onthoudingsverschijnselen optreden als: rusteloosheid, prikkelbaarheid en slecht slapen (met erg intense dromen).

Van softdrugs naar harddrugs?

Er wordt nog steeds door een aantal mensen gedacht, dat jongeren die hasj of wiet gebruiken, later ook wel heroïne zullen gaan gebruiken. Dit is beslist niet waar. Als dat waar zou zijn, dan hadden we in Nederland veel meer heroïnegebruikers. Het aantal heroïnegebruikers is de laatste jaren juist sterk afgenomen, terwijl het aantal gebruikers van hasj en wiet is toegenomen.

13/14/15 jaar

Op 13/14/15-jarige leeftijd zal jouw kind leeftijdgenoten gaan tegenkomen die blowen. Jouw kind zal dan in feite moeten beslissen of hij al dan niet mee gaat roken. Het is goed om, voordat jouw kind in een dergelijke situatie komt, al een gesprek over blowen gevoerd te hebben.

Praten over drugs

Het is belangrijk om in zo’n gesprek rekening te houden met eventuele motieven die jongeren kunnen hebben om te gaan blowen. Ze zijn nieuwsgierig en willen misschien graag bij een clubje horen dat ook gebruikt. Ze willen zich losmaken van thuis en eigen ervaringen opdoen. Belangrijk is ook om in een gesprek aandacht te besteden aan het ‘nee’ kunnen of durven zeggen. Maak duidelijk dat jouw kind kan weigeren en dat echte vrienden dat ook van hem of haar zullen accepteren.

In het gesprek mag je jouw mening over blowen geven. Maar ga niet uit van vooroordelen. Stel jezelf op de hoogte door informatie op te zoeken over cannabis.

Net als bij alcohol en tabak kun je een regel stellen dat er voor 18 jaar geen cannabis wordt gebruikt. In ieder geval kun je verlangen dat er in huis niet wordt gerookt. Blowen onder de 18 jaar brengt extra risico’s met zich mee. Elk jaar uitstel is winst.

Als jouw kind toch gaat blowen

Het kan zijn dat een dergelijke regel niet werkt en jouw kind toch gaat blowen. Je kunt dan proberen om met jouw kind na te gaan of het zijn/haar beslissing om te blowen of te blijven blowen, doordacht genomen heeft. Kent hij bijvoorbeeld de risico’s en de voor- en nadelen. Probeer de afspraak te maken dat als jouw kind gaat blowen, hij/zij dat in ieder geval aan jou vertelt.

In het praten over drugs moet je ook ruimte geven aan de motieven en voordelen. Als je over de voordelen gesproken hebt, ontstaat er vanzelf een sfeer waarin je ook uitgebreid aandacht kunt besteden aan de nadelen en de risico’s. Vraag als je het over de nadelen hebt vooral naar de nadelen op korte termijn: zoals slechte conditie. Nadelen op de korte termijn maken meer indruk bij jongeren dan risico’s op de lange termijn.

Veilig gebruik

Probeer, als jouw kind toch gaat blowen, een aantal afspraken en regels over het gebruik te maken. Er is immers een verschil tussen gebruik en misbruik. Deze afspraken kunnen de risico’s van hasj en wiet gebruik dan beperken.

Bespreek de volgende gebruiksadviezen

• Gebruik omdat je het lekker vindt en niet om even minder last te hebben van problemen;
• Gebruik matig. Dat wil zeggen zo nu en dan bij een bepaalde gelegenheid en zeker niet elke dag;
• Gebruik alleen in de vrije tijd en niet als je nog moet sporten/werken/studeren/naar school moet;
• Hou bij hoeveel er in een week gerookt wordt en hoeveel geld eraan uit gegeven wordt.

Bronnen:

1. HSBC 2017 – Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland, Trimbos-instituut (2018)
2. Jeugd en riskant gedrag 2015, Peilstations Onderzoek, Trimbos-instituut (2016)
3. THC monitor 2018-2019. Trimbos-instituut (2019)