Blue 69 of Original 69 is een drankje waar Blue curaçao (alcohol), GHB, MDMA (XTC) en speed (amfetamine) in zou zitten. Maar soms zitten niet al die middelen erin.

De combinatie van deze drugs kan erg gevaarlijk en onvoorspelbaar zijn. Ook doseren is lastig. Je weet namelijk niet wat en hoeveel er precies in zit. Daardoor kun je snel te veel nemen.

Blue 69 wordt vaak in kleine flesjes of plastic buisjes verkocht. Het is meestal blauw van kleur.

Er bestaan ook varianten van het drankje. Die hebben soms een andere naam. Zoals ‘Green Hulk’, of ‘Red’. Daar zouden de middelen in andere hoeveelheden (verhoudingen) inzitten. Ook is de kleur dan anders: groen (door het drankje pisang ambon) en rood.

Soms worden deze drankjes ‘vloeibare XTC’ genoemd. Maar dat is geen duidelijke naam als er naast XTC (MDMA) ook andere drugs in zitten.

De combinatie van middelen in Blue 69 kan erg gevaarlijk zijn. We raden gebruik van dit middel daarom altijd af. Ga je het toch gebruiken? Laat het dan testen. Dan weet je zeker wat en hoeveel erin zit. Drugs laten testen kan anoniem en op meerdere plekken in Nederland.

Wat is de werking van Blue 69?

De werking van Blue 69 is moeilijk te voorspellen. Dit komt omdat er meerdere drugs in zitten die elk een heel ander effect hebben. Ook versterken sommige middelen elkaar.

Sommige mensen gebruiken Blue 69 bij de seks. Het middel zou lustopwekkend zijn. Iemand krijgt dan meer zin in seks. Dat komt vooral door de GHB. Dat heeft een ontspannende en ontremmende werking. Mensen doen hierdoor sneller dingen die ze anders niet zouden doen. Aanraken kan extra gevoelig zijn.

MDMA (XTC) zorgt ervoor dat iemand zich meer verbonden voelt met anderen. Van speed krijgen mensen veel energie. Speed werkt erg lang: tot wel 12 uur. Daarom kan het soms moeilijk zijn om in slaap te komen na gebruik.

Deze middelen kunnen elkaar ook tegenwerken. Dan kan het effect vervelend en zelfs gevaarlijk zijn. Vooral als iemand te veel neemt.

Wat zijn de bijwerkingen?

Het gebruik van Blue 69, Hulk of Red kan bijwerkingen geven. Dat zijn effecten die mensen niet prettig vinden. Welke bijwerkingen iemand krijgt kan per persoon verschillen. Het ligt er ook aan hoeveel iemand neemt en wat er precies in het drankje zit.

Dit zijn een aantal bijwerkingen die kunnen voorkomen:

• Niet kunnen slapen
• Warm, zweten
• Geïrriteerd, depressief (vaak na gebruik)
• Misselijk, overgeven
• Moeite met ademen of bewusteloosheid
• Hoofdpijn
• Stuiptrekkingen in gezicht en armen of benen
• Trillen
• Dingen vergeten, black-out
• Hartkloppingen
• Stijve kaken, knarsetanden
• Grote pupillen

Is gebruik van Blue 69 gevaarlijk?

De combinatie van alcohol (Blue curaçao) en GHB is gevaarlijk. Van deze combinatie kun je ‘out gaan’. Dat is een soort coma, of black-out. Die persoon is dan moeilijk of niet wakker te maken. De tong kan dan de luchtweg blokkeren en je kunt stikken.

Wordt iemand die out is gegaan misselijk en moet die persoon overgeven? Dan kan diegene stikken in het eigen braaksel.

Ook de combinatie van speed en MDMA geeft extra risico. Dit zijn allebei middelen die veel energie geven. Deze drugs worden ‘uppers’ genoemd. Je bloeddruk en hartslag gaan omhoog. Dat is extra zwaar voor je hart en kan sneller zorgen voor uitputting of oververhitting. Ook de combinatie van een upper en GHB is riskant, want als de MDMA uitwerkt, kan de dosis GHB teveel blijken omdat de hartspier en ademhaling niet meer door de upper gestimuleerd worden.

Heel soms kan iemand heel onrustig en zelfs agressief worden van de combinatie van middelen in Blue 69. Dat wordt een opwindingsdelier genoemd. De bloeddruk en hartslag zijn dan erg hoog. Dit kan gevaarlijk zijn want iemand kan oververhit raken en zelfs doodgaan. Komt er ambulance of politie bij? Dan is het belangrijk dat zij weten dat iemand deze drugs heeft gebruikt.

Kater na gebruik

De combinatie van middelen in Blue 69, Hulk of Red kan voor een flinke kater zorgen. Je kunt je na gebruik erg leeg, depressief en vermoeid voelen. Dit wordt een XTC-kater of dinsdagdip genoemd.

Toch gebruiken? Let hier dan op

Let op: de combinatie van middelen in Blue 69 kan erg gevaarlijk zijn. We raden gebruik van dit middel daarom altijd af.

Ben je bekend met de risico’s en ga je toch Blue 69 gebruiken? Dan zijn een aantal dingen belangrijk om op te letten.

• Laat het altijd testen voor gebruik
• Zorg dat er iemand bij is die niets heeft gebruikt. Dat wordt vaak een ‘tripsitter’ genoemd.
• Ga je dansen of veel bewegen? Rust dan af en toe uit. Draag geen warme kleding of een muts. Zo kun je oververhitting voorkomen.
• Combineer het niet met (nog meer) alcohol of andere middelen.
• Drink voldoende, maar niet teveel. 1 a 2 glazen water of fris per uur is voldoende.
• Doseer laag en neem niet te snel bij als je niets of weinig merkt. Zie ook het stukje ‘dosering’ verderop deze pagina
• Rust de dagen na gebruik goed uit en eet gezond. Zie ook de pagina ‘Wat is de dinsdagdip en wat kun je eraan doen?’

Bekijk ook eens de gids ‘Drugs gebruiken’ op unity.nl

Dosering

Er is weinig te zeggen over de dosering van Blue 69. Om zeker te weten hoeveel je neemt, moet je eerst weten hoeveel er precies in het flesje of buisje zit. Dat kan door het te laten testen bij de drugstestservice.

Maar ook als je dat weet blijft het moeilijk om te doseren. Het effect is nog steeds riskant en onvoorspelbaar.

Wil je toch Blue 69 nemen? Neem dan niet te snel opnieuw (bijpakken) als je weinig of niets voelt. Wacht 1,5 tot 2 uur voordat je het opnieuw neemt.

Is Blue 69 verboden?

De meeste middelen in Blue 69, Red, of Green Hulk staan op de Opiumwet op Lijst 1. Het zijn harddrugs. Dat betekent dat je deze drugs niet mag hebben, maken of verkopen. Blue 69 is dus een illegaal middel.

Klik op de link om naar ons interactieve klikschema te gaan:

Drugs, seks en zwangerschap*

Klik op de link om naar ons interactieve klikschema te gaan:

Drugs en medicijnen

Harddrugs zijn volgens de regering drugs met grote risico’s voor de gezondheid, softdrugs zijn drugs met een geringer risico. Harddrugs zijn dan stoffen die op lijst I van de Opiumwet staan, zoals heroïne, cocaïne, MDMA, LSD en amfetamine (speed). Stoffen die op lijst II staan van de Opiumwet zijn dan softdrugs. Dit zijn bijvoorbeeld paddo’s, cannabis en benzodiazepinen (slaap- en kalmeringsmiddelen).

Het onderscheid tussen soft- en harddrugs gaat op het niveau van de gebruiker niet op. Er zijn gebruikers die softdrugs op een harde manier gebruiken. Bijvoorbeeld gebruikers die elke dag blowen en een groot deel van de dag stoned zijn. Maar zijn er ook gebruikers die harddrugs op een zeer behoedzame, haast softe manier, gebruiken. Daarnaast zijn sommige harddrugs nauwelijks schadelijk. LSD bijvoorbeeld scoort laag op schadelijkheid.

Als je dus alleen naar de schadelijkheid kijkt dan klopt het onderscheid tussen hard- en softdrugs zoals dat nu gemaakt is niet helemaal. Als je kijkt naar de schadelijkheid dan is alcohol een harddrug, maar is niet verboden. Terwijl LSD wel verboden is en op lijst 1 staat van de Opiumwet.

Commissie Baan

De grondslag voor het onderscheid tussen soft- en harddrugs ligt bij een in 1972 gepubliceerd rapport van een door de regering ingestelde commissie. Deze commissie, de commissie Baan, beoordeelde drugs aan de hand van een gevarenschaal. Er werd onder andere gekeken naar lichamelijke gevolgen, naar de kans op lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid en de kans op maatschappelijke problemen.

Op grond hiervan werden hasj en wiet in een aparte groep opgedeeld. Ze werden gezien als drugs met een geringer risico ofwel, de softdrugs. Alle overige drugs werden beschouwd als harddrugs.

Opiumwet

In 1976 leidde het rapport van de commissie Baan tot een verandering van de Opiumwet. De wet kent nu twee lijsten waarop alle drugs vermeld staan. De harddrugs staan op lijst I. Hierop staan drugs als heroïne, cocaïne, amfetamine en MDMA (XTC). Hasj en wiet (en ook khat) staan op lijst II. De straffen die je kunt krijgen voor bezit, productie of handel in drugs zijn voor lijst II veel lichter dan voor lijst I. In geval van lijst II kan onder bepaalde voorwaarden zelfs afgezien worden van vervolging. Daarom kunnen coffeeshops hasj en wiet gewoon verkopen.

Beoordelingen van drugs in 2009

In opdracht van het ministerie van VWS zijn in 2009 door een commissie van experts drugs onderling met elkaar vergeleken op schadelijkheid. De drugs werden beoordeeld op

• Toxiciteit (giftigheid);
• Verslaving;
• Sociale schade.

Dit zijn min of meer dezelfde criteria als die van de commissie Baan.

Alcohol, tabak, heroïne en crack scoren hoog op relatieve schadelijkheid. Paddo’s, khat en LSD scoren relatief laag. Cannabis en MDMA scoren er tussen in.

Een dergelijke beoordeling van relatieve schadelijkheid heeft ook in Engeland plaatsgevonden (Nutt, 2007). De beoordeling van de Nederlandse experts komt goed overeen met de Engelse experts.

Zie ook de vraag: Welke drug is de gevaarlijkste?

Bron:
Amsterdam, J. van, Ranking van drugs. RIVM, 2009.

Versie: juni 2020

Gedogen is het bewust niet vervolgen van bepaalde strafbare handelingen. In de Opiumwet staat dat de verkoop van softdrugs verboden is. Besloten is echter dat politie en justitie niet hoeven te vervolgen als een coffeeshops zich aan bepaalde voorwaarden houden. Als de coffeeshop zich aan de gedoogregels houdt, dan wordt de coffeeshop daar niet voor vervolgd en gestraft. De verkoop is daarmee vrij. Zo kan iets wat verboden is toch plaatsvinden. Dat noemen we gedogen.

Opportuniteitsbeginsel

In het Nederlandse strafrecht is het zogenaamde opportuniteitsbeginsel opgenomen. Dit beginsel houdt in dat afgezien kan worden van vervolging en straf, als daarmee een hoger belang  gediend wordt. Bijvoorbeeld de volksgezondheid. De hoogste officieren van justitie (de procureurs-generaal) kunnen hiertoe besluiten. Wat betreft de Opiumwet hebben de hoogste officieren van justitie richtlijnen vastgesteld over hoe de Opiumwet toegepast moet worden. In de richtlijnen staat welke zaken wel en welke niet door de politie moeten worden vervolgd.

Richtlijnen

In de richtlijnen staat dat verkoop van cannabis in coffeeshops onder bepaalde voorwaarden niet vervolgd hoeft te worden. Politie en justitie grijpen dus niet in. Deze voorwaarden zijn:

• Geen reclame maken (voor cannabis of voor de coffeeshop).
• Geen verkoop van meer dan 5 gram per dag per persoon.
• Geen toegang en verkoop aan personen onder de 18 jaar.
• Geen harddrugs aanwezig in de coffeeshop.
• Geen voorraad groter dan 500 gram aanwezig in de coffeeshop.
• Geen toegang voor en verkoop aan anderen dan ingezetenen van Nederland.

Volgens de wet is het dus nog steeds verboden, maar volgens de richtlijnen over hoe de wet toegepast moet worden is het toegestaan. Het komt dus neer op een besluit om iets wat verboden is onder bepaalde voorwaarden niet te vervolgen. Dat heet gedogen. Gedogen is dus eigenlijk een beleid waarbij niet vervolgd wordt. Uiteraard kunnen de procureurs-generaal een dergelijk beleid niet voeren zonder dat daar maatschappelijk draagvlak voor bestaat. Overigens kan een officier justitie bij een bepaalde zaak besluiten om af te wijken van de richtlijnen en zich beroepen op de wet.

Versie: januari 2021

Versie: december 2023

Alkaloïden zijn stoffen uit uit planten die vaak een bepaalde fysiologische of farmacologische werking hebben. Alkaloïden kunnen een psychoactief effect hebben en worden gebruikt om die reden. Bekende voorbeelden hiervan zijn psilocybine (truffels en paddo’s), cocaïne, cafeïne, nicotine en morfine. Sommige van deze stoffen worden door hun sterke werking op het centrale zenuwstelsel ook als medicijn gebruikt. Door deze werking kunnen sommigen ook giftig en gevaarlijk zijn, zoals scopolamine en atropine.

Versie: oktober 2020

Er zijn risico’s voor:

• de lichamelijke gezondheid
• de geestelijke gezondheid
• misbruik en verslaving
• het sociaal en maatschappelijk functioneren

De risico’s hebben te maken met de stof zelf, met de manier waarop de drugs toegediend worden (bijv. spuiten/roken) en met de maatschappelijke omstandigheden waaronder gebruikt wordt. Het illegaal zijn van een drug brengt extra risico’s met zich mee.

Lichamelijke gezondheid

Bij lichamelijke risico’s kun je een onderscheid maken tussen risico’s op de korte termijn (overdosis) ofwel acute risico’s en risico’s op de lange termijn (het optreden van allerlei lichamelijke ziekten). Bij het ontstaan van lichamelijke risico’s spelen dosis en frequentie van gebruik een belangrijke rol. De risico’s nemen toe naarmate vaker gebruikt wordt.

Geestelijke gezondheid

Drugs kunnen een negatieve invloed hebben op iemands geestelijke gezondheid. De redenen en motieven van gebruik spelen hierbij een belangrijke rol. Als gebruikt wordt om allerlei moeilijkheden uit de weg te gaan ontwikkelt iemand zich niet. Hij leert dan niet om de moeilijkheden te overwinnen.

Verder kunnen drugs door de frequentie van gebruik, een te grote plaats in iemands leven innemen. Hobby’s en vrienden worden dan verwaarloosd. Drugs worden dan heel bepalend voor de keuzes die iemand in zijn leven maakt.

Risico op misbruik en verslaving

Elke drug heeft een risico op misbruik en verslaving. Van elke 100 mensen die ermee beginnen raken er een aantal verslaafd. Bij alcohol gaat 10% van de mensen die ermee begint teveel drinken en wordt 3% verslaafd. Ook bij cannabis zie je dat 10% van de leerlingen die ermee begint dagelijks gaat blowen.

Maatschappelijke risico’s

Door alcohol en drugs kunnen er maatschappelijke problemen komen bijvoorbeeld door geweld, ruzies of rijden onder invloed. Bij drugs kan dat ook al gebeuren omdat illegaal is. Overmatig gebruik van alcohol en/ of drugs leidt verder tot problemen met relaties of werk.

Versie: september 2019

Afrodisiaca zijn middelen die seksueel stimulerend werken.Voorbeelden zijn: Yohimbe, Damiana, Saw palmetto, Maca (Lepidium peruvianum of Lepidium meyenii) en Muira puama.

Van yohimbine, de werkzame stof in yohimbe, is de seksueel stimulerende en potentieverhogende werking aangetoond. Yohimbe werd tot mei 2007 in smartshops verkocht. Sindsdien is het verboden. Er zijn wel nog diverse andere afrodisiaca te koop.

Bron:

Smartshops, Overzicht van producten, geclaimde werking en hun medisch-toxiologische relevantie; RIVM; maart 1999.

Versie: juni 2020

Drugs zijn stoffen die het bewustzijn beïnvloeden en om die reden in een niet-medische context ingenomen worden. In het Engels heeft de term drugs een bredere betekenis. Dan worden alle stoffen die het lichaam beïnvloeden bedoeld. Dus ook vitaminen en andere medicijnen.

Drugs, in de Nederlandse betekenis, kunnen grofweg in drie soorten ingedeeld worden:

• Downers, ofwel verdovende middelen.
  Hieronder vallen alcohol, slaap- en kalmeringsmiddelen, opium, morfine, heroïne en GHB. Ook hasj wordt meestal gebruikt vanwege de ontspannende werking.
• Uppers, ofwel stimulerende middelen.
  Hieronder vallen cafeïne, nicotine, MDMA (xtc), cocaïne, 4-FA en speed.
• Trippers, ofwel waarnemingsveranderende middelen: drugs die de zintuiglijke waarneming veranderen.
  Voorbeelden hiervan zijn; paddo’s/truffels, lsd, ketamine en bij een sterke of grote hoeveelheid, hasj en wiet.

Drugs met meerdere effecten

Sommige drugs zijn wat moeilijk in te delen omdat ze meerdere effecten hebben. Hasj wordt meestal vanwege de ontspannende werking gebruikt maar kan ook de waarneming veranderen. Ook MDMA (xtc) heeft meerdere effecten; het is zowel stimulerend als waarnemingsveranderend.

Onderscheid met medicijnen

Mensen die drugs gebruiken willen de effecten die die drug geeft ervaren in een niet-medische context. Daarin onderscheiden drugs zich van medicijnen. Sommige medicijnen werken ook op het bewustzijn, zoals medicijnen tegen epilepsie, maar worden niet om die reden ingenomen. Het effect op het bewustzijn wordt dan ervaren als een bijwerking. Van drugs wordt gesproken als men gaat gebruiken met de bedoeling om het niet-medische effect ervan te ervaren.

Papaverveld. De papaverbol bevat ruwe opium, een verdovende drug.

Versie: juni 2020

Elke drug heeft een manier van inname die het meest voorkomt. Deze manier van inname wordt in het Engels ‘route of administration’ genoemd. Er zijn verschillende manieren om drugs te gebruiken. De eerdere opties komen het meeste voor:

• eten, drinken, slikken
• roken
• snuiven
• spuiten (in een ader, in spierweefsel of onder de huid)
• op de huid leggen
• via de anus
• via de oogbol (eigenlijk alleen medicijnen, zoals oogdruppels).

Bij elk van deze methoden komen de drugs (moleculen) in het bloed terecht. Het bloed brengt de drug naar de hersenen. In de hersenen beïnvloedt de drug de werking van de zenuwcellen. Hierdoor verandert de werking van de hersenen en voelt men de effecten. Hoe sneller de effecten na inname optreden, hoe groter de verslavingskans.

Eten, drinken of slikken

Door eten, drinken of slikken komen drugs via de maag en darmen in het bloed terecht. Dit noemen we oraal gebruik. Alcohol, MDMA (XTC) en slaap- en kalmeringsmiddelen worden bijvoorbeeld op deze manier gebruikt. Het duurt even voordat de drugs die gegeten, gedronken of geslikt worden de hersenen bereiken. Na maag en darmen passeren de drugs de lever en gaan dan via het hart en longen naar de hersenen. De effecten komen in de regel na 20 tot 30 minuten op gang. Bij spacecake kan dat wel drie kwartier tot een uur duren. Hoelang het duurt voordat het effect opkomt is ook afhankelijk van hoe vol de maag is.

Roken

Door roken komen de drugs via de longblaasjes in het bloed terecht. Tabak en cannabis worden gerookt. Roken is de snelste methode om de effecten van drugs te voelen. Vanuit de longen gaat het bloed direct naar het hart en dan meteen naar de hersenen en de rest van het lichaam. Bij roken of inademen kunnen de effecten al na 7 tot 10 seconden optreden.

Snuiven

Bij snuiven komt het middel via het neusslijmvlies in het bloed terecht. Dit noemen we nasaal gebruik. Cocaïne wordt bijvoorbeeld gesnoven. De effecten treden sneller op dan bij eten, maar langzamer dan bij roken. Na opname gaan de drugs via hart en longen naar de hersenen. De effecten komen na enkele minuten.

Spuiten

Bij spuiten wordt het middel in de ader, in de spieren of direct onder de huid gespoten. Heroïne en cocaïne kunnen bijvoorbeeld gespoten worden. Spuiten komt echter niet veel meer voor in een niet medische omgeving. Bij spuiten gaan de drugs via hart en longen naar de hersenen. Bij spuiten voel de gebruiker na 15-30 seconden effect. Bij injectie in de spieren of onder de huid na 3 tot 5 minuten.

Op de huid leggen

Bij het op de huid leggen komt het middel via de huid in het bloed terecht. Dit kan bijvoorbeeld bij nicotinepleisters.

Via de anus

Ook via de anus kan een drug ingebracht worden. Dit komt weinig voor. We noemen dit rectaal gebruik. De drug wordt dan door het bloed in de darmen opgenomen en gaat dan het lichaam door. Er wordt dan minder van de drug afgebroken door de lever voordat het een effect kan hebben in de hersenen. Dit is in sommige landen waar drugs duur zijn een reden om drugs rectaal in te nemen.

Kijk voor meer informatie op deze site ook bij de animatie: drugs in het lichaam.

Versie: juni 2020

In het overzicht hieronder vind je de gemiddelde prijzen van de hoeveelheden drugs als hasj, XTC, wiet en cocaïne die consumenten gewoonlijk kopen.

Let wel: de prijzen van drugs zijn niet gelijk aan de hoeveelheid die een consument meestal gebruikt.

Zo koopt een consument doorgaans 1 gram hasj. Daar kan hij ongeveer 5 jointjes uithalen. Wiet wordt dus niet per consumptie-eenheid verkocht. Bij XTC of 2C-B kan dit anders zijn, al is dit wel afhankelijk van de inhoud per pil.

De prijs van drugs heeft te maken met

• vraag en aanbod
• prijzen van grondstoffen
• percentage werkzame stof
• belastingen
• legaliteit/illegaliteit
• hoeveelheden die ingekocht worden.

Vraag en aanbod

De prijs van drugs heeft te maken met vraag en aanbod. Door veranderingen in vraag en aanbod kunnen prijzen van drugs in de loop van de tijd sterk veranderen.

Heroïne is sterk in prijs gedaald ten opzichte van 1980. Door het wegvallen van het ijzeren gordijn, door de oorlog in Afghanistan en door de afname van het aantal heroïnegebruikers nam het aanbod van heroïne sterk toe en nam de vraag sterk af. Een prijsdaling van heroïne is het gevolg.

Schaarste grondstoffen

Grondstoffen die nodig zijn om drugs te produceren variëren sterk in prijs en daarmee varieert ook de prijs van drugs. De illegale producenten van bijvoorbeeld MDMA (XTC) kunnen te maken hebben met schaarste aan grondstoffen. In zo’n periode van schaarste neemt de prijs sterk toe. Ook neemt dan de kans op (gevaarlijke) versnijdingen toe. De laatste jaren lijkt echter het tegenovergestelde aan de hand te zijn, XTC bevat veel meer MDMA (de werkzame stof) dan een aantal jaar geleden. De gemiddelde prijs is daarentegen niet veel gestegen.

Belastingen

Belastingen als accijns en btw maken een middel aanmerkelijk duurder. Voor legale middelen als alcohol en tabak moeten accijns en btw betaald worden, voor illegale drugs geldt dit niet.

Een duurdere prijs heeft een remmend effect op de consumptie. Preventief zou legalisatie dus positief kunnen uitpakken.

Legaliteit/illegaliteit

Als een middel legaal is drijven ook de eisen die gesteld worden aan de manier van produceren, de prijs op. Dit maakt het product duurder. Als een middel illegaal is, lopen de producenten en dealers risico op gevangenisstraffen. Voor dit risico willen zij betaald worden. Wat betreft de extra kosten slaat de balans waarschijnlijk toch over in het nadeel van de legale drugs. Als cannabis ooit legaal wordt, zal het waarschijnlijk duurder worden dan wanneer hasj en wiet illegaal blijven.

Percentage werkzame stof

Het gehalte werkzame stof in een drug is ook van invloed op de prijs. Zo kost wiet met een hoog gehalte THC in de regel meer dan wiet met een laag THC-gehalte. En is cocaïne met een hoog percentage duurder dan cocaïne met een lager percentage.

Hoeveelheden

Prijzen variëren natuurlijk ook met de hoeveelheid die iemand koopt. Dealers betalen lagere prijzen dan gebruikers. Gebruikers krijgen bij dealers vaak wel staffelkorting. Bij 10 pillen geldt bijvoorbeeld vaak een lagere prijs dan bij aankoop per pil.

Versneden of niet

Bedenk ook dat veel drugs versneden zijn. De daadwerkelijke prijs voor een zuivere gram (zonder versnijdingsmiddelen) ligt dus vaak hoger.

Bronnen

Nationale Drug Monitor – Trimbos-instituut

Versie: maart 2024

Op 1 april 2017 zaten 1997 gedetineerden vast in het buitenland (1). 52% zat vast vanwege een drugsdelict. 48% is gearresteerd om verschillende redenen waaronder diefstal, moord, geweldpleging, mensenhandel, zedendelicten en oplichting.

Van de totale groep zitten de meesten achter de tralies in Europa en dan met name in Duitsland (432), Frankrijk (199), het Verenigd Koninkrijk (192), Spanje (187) en België (113). Daarnaast verblijven veel Nederlanders in een cel in de VS (88), Turkije (74), Peru (54) en Marokko (31).

Het Nederlandse Beleid

Als iemand gepakt wordt in het buitenland kan Nederland niet veel doen. Diegene valt altijd onder de rechtspraak van het land waar diegene is gepakt.

Nederland heeft een beperkt budget om Nederlanders die vast zitten te helpen. Doel is het volgen van het proces, de medische situatie van de gevangene en de detentie-omstandigheden. Rechtsbijstand moet in de regel zelf betaald worden. Bij ter dood veroordeelden wordt de rechtbijstand door het ministerie van Buitenlandse Zaken betaald.

Als mensen veroordeeld zijn krijgen zij een basispakket. Dit pakket bestaat uit informatie over de inzet van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en van derde partijen. Het ministerie heeft een lijst opgesteld van landen die aan bepaalde voorwaarden voor detentie-omstandigheden voldoen. Bij deze landen zal een ambassademedewerker de gevangene bezoeken, en krijgt de gevangene per schrift informatie over de consulaire bijstand.  In de andere landen gelden er andere omstandigheden, en zal er indien gewenst vaker een bezoek plaatsvinden van een ambassademedewerker. Gevangenen buiten Europa krijgen ook een maandelijkse gift van €30 per maand.

Straffen in het buitenland

In het buitenland wordt drugbezit veel harder aangepakt dan in Nederland. Rechters in het buitenland letten meestal niet op verzachtende omstandigheden. Ze kijken naar de feiten: wat voor drugs zijn er gesmokkeld, hoeveel en hoe. In de meeste landen is men schuldig tot het tegendeel bewezen is. Bij drugssmokkel is het vrijwel niet te bewijzen dat iemand niks van het transport afwist.

Straffen

Enkele voorbeelden van veroordelingen in het buitenland voor drugssmokkel:

• gepakt met 800 gram heroïne in Venezuela betekende 15 jaar gevangenisstraf
• gepakt met 619 gram cocaïne in het Verenigd Koninkrijk betekende 7 jaar gevangenisstraf
• gepakt met 2900 xtc-pillen in Roemenië betekende 17 jaar gevangenisstraf (2)

Mensonwaardige omstandigheden

De omstandigheden in de gevangenissen in het buitenland veel slechter dan hier. Men moet de cel delen met meerdere gedetineerden, er zijn slechte sanitaire voorzieningen en het eten is eenzijdig. Soms zijn de omstandigheden ronduit mensonwaardig. Zo zijn in Thailand handen en benen de eerste maanden geketend. In sommigen landen slaapt men met 35 gevangenen in 1 kleine cel. Ook is er vaak veel geweld.

Bron

1. Kamerbrief: Jaarlijkse rapportage over Nederlandse gedetineerden in het buitenland (Motie Pechtold 32500-V, nr 137) – peildatum 1 april 2017, Rijksoverheid
2. Ministerie van buitenlandse zaken

Versie: juli 2020

Soms worden mensen gebruikt om drugs te smokkelen zonder dat ze dat weten. Op de luchthaven verstopt een drugshandelaar drugs in hun bagage of een vage bekende verzoekt hen om één of ander pakketje mee te nemen.

Wie in het buitenland wordt betrapt heeft vaak een groot probleem. Men moet kunnen bewijzen dat men van niks wist en dat is vaak erg lastig.

Tips

• Laat bagage nooit onbewaakt achter.
• Neem nooit zomaar een pakketje mee voor een (relatief) onbekende, zonder te controleren wat er in zit.
• Laat bagage sealen op het vliegveld.

Personen die in het buitenland worden gearresteerd vallen onder de rechtspraak van dat land. Nederland kan weinig of niets doen. Het is lang niet altijd mogelijk om de straf in Nederland uit te zitten.

Anoniem melden

Sta je op het punt om drugs te smokkelen? Of ben je bang dat een kennis plannen heeft om drugs de grens over te smokkelen? Het ministerie van buitenlandse zaken noemt op de haar website de volgende tips:

• Vaak wordt er door handelaren veel geld beloofd als je drugs smokkelt waardoor je in een keer van je geldzorgen af bent. Er zijn andere mogelijkheden om geldproblemen op te lossen. Kijk op de website over schuldsanering.
• Soms kun je gechanteerd worden om drugs te smokkelen. Zet iemand je onder druk: bel (anoniem) naar Meld Misdaad Anoniem: 0800 70 00.
• Loverboys gebruiken hun ‘vriendin’ ook wel als drugskoerier. Is jouw vriend een loverboy? Je kunt bellen naar WATCH Nederland 088 – 208 00 44.
• Ben je in het buitenland en sta je op het punt om (ongewild) drugs te smokkelen? Zoek dan contact met de lokale politie of de Nederlandse ambassade.
• Wil je anoniem met iemand spreken over een lastige situatie? Jongeren tot 18 jaar kunnen anoniem en gratis De Kindertelefoon bellen: 0800 04 32. Voor 18-plussers die anoniem advies willen is er MIND Korrelatie: 0900 14 50 (15 cent per minuut).

Versie: juni 2020

Drugs worden door allerlei mensen gebruikt. De groepen waarvan relatief veel mensen gebruiken zijn:

• Jongvolwassenen die veel uitgaan.
• Coffeeshopbezoekers. Zij gebruiken dan vooral cannabis.
• Cliënten van de jeugdhulpverlening. Ook zij gebruiken vooral cannabis

Harddruggebruikers

Heroïne wordt gebruikt door een groep van mensen die ruim 30 jaar geleden verslaafd is geraakt. Naast heroïne gebruikt deze groep ook vaak crack. Hun gemiddelde leeftijd ligt inmiddels rond de 55 jaar. Zij gebruiken vooral op straat, in de metro, in portieken en in speciaal voor hen opgezette gebruikersruimten.

Bron: Antenne, Bonger Instituut

Versie: augustus 2018

Er zijn redenen waarom mensen met gebruik beginnen en er zijn redenen waarom mensen met gebruik doorgaan.

Redenen om te beginnen

Reden om met drugs te beginnen zijn vaak nieuwsgierigheid of omdat iemand bij een bepaalde groep wil horen. Ook aanbod kan iemand overhalen om met drugs te beginnen. In 2002 is aan 15-jarige scholieren in Amsterdam gevraagd of zij wel eens drugs aangeboden hebben gekregen.

• 43% heeft weleens cannabis aangeboden gekregen;
• 9% weleens xtc;
• 8% weleens cocaïne;
• 7% weleens paddo’s (1).

Nieuwsgierigheid leidt in de meeste gevallen wel tot gebruik, maar vaak is het een eenmalig experiment. Dat kan men zien door het aantal mensen te vergelijken dat ooit van zijn leven heeft gebruikt en dat de laatste maand nog heeft gebruikt.

Bij 15 jarige scholieren leverde dat in 2011 het volgende beeld op (2):

• Cannabis ooit 29%, laatste maand 15%
• Xtc ooit 7%, laatste maand 1,6%
• Cocaïne ooit 1,5%, laatste maand 0,7%
• Paddo’s ooit 4,8%, laatste maand 0,7%.

Redenen om met gebruik door te gaan

Er zijn ook redenen waarom mensen met gebruik doorgaan. Bij het doorgaan met gebruik gaan persoonlijke en genetische factoren een steeds grotere rol spelen.

Genetische factoren

Drugs kunnen bij de één een sterker en positiever effect opleveren dan bij ander. Het beloningscentrum in de hersenen (het centrum dat ervoor zorgt dat iemand zich lekker voelt) functioneert niet bij iedereen hetzelfde. Na gebruik van drugs kan het beloningscentrum in verschillende mate geprikkeld worden. Dit kan bij de één een extremer effect opleveren dan bij de ander. Dit is deels genetisch bepaald. Personen die een zeer positief effect ervaren zullen eerder geneigd zijn om met drugs door te gaan dan personen die bij wie dit effect minder uitgesproken is.

Persoonlijke factoren

Hierbij is het belangrijk of er om positieve of negatieve redenen gebruikt wordt. Zo zijn ‘om me even minder naar te voelen’ of ‘gebruik als slaap- en kalmeringsmiddel’ negatieve redenen. Maar ook gebruik als ontspanning kan negatief zijn, als men zonder dat middel niet meer kunt ontspannen. Positieve redenen zijn bijvoorbeeld ‘omdat het gezellig is’ of ‘omdat het lekker smaakt’.

Als er om negatieve redenen met gebruik doorgegaan wordt, is gebruik vaak veel riskanter dan wanneer er om positieve redenen doorgegaan wordt. Bij negatieve redenen wordt snel, vaak, veel en dagelijks gebruikt en dan ligt problematisch gebruik of verslaving op de loer.

Onthoudingsverschijnselen en verlangen

Mensen kunnen soms erg naar het effect van een drug verlangen. Ze kunnen dan geen weerstand bieden aan de drang om te gebruiken. Daarbij leveren sommige drugs sterke onthoudingsverschijnselen op zoals alcohol,  GHB, heroïne  en tabak. Maar ook een drug als  cocaïne  kan bij stoppen een lang aanhoudend depressief gevoel opleveren. De onthoudingsverschijnselen worden als zeer onprettig ervaren en voeden het verlangen om weer te gaan te gebruiken.

Onderzoek naar motieven

Onder andere is aan coffeeshopbezoekers gevraagd waarom zij blowen (2). Zij gaven de volgende redenen op:

• ontspanning/rustgevend;
• gezelligheid;
• lekker;
• slaap/kalmeringsmiddel;
• smaak;
• prettig gevoel;
• roes;
• inspiratie/creativiteit;
• verveling;
• verslaving (2).

Gebruik vanwege verveling, verslaving en slaap/kalmeringsmiddel zou men gebruik om negatieve redenen kunnen noemen. Ook achter het gebruik om de roes kan een negatieve reden zitten.

Andere redenen om drugs te gebruiken kunnen zijn: beter presteren, spiritualiteit, spanning, nieuwsgierigheid, sociale druk, versterking zelfvertrouwen en verdoven van nare gevoelens.

Bronnen

1. Antenne 2002, Bonger Instituut
2. Antenne 2011, Bonger Instituut

Versie: juni 2020

Het is niet zo moeilijk om aan drugs te komen. In de supermarkt of de slijter kan je als je 18+ bent alcohol kopen. In coffeeshops is hasj of wiet te koop voor mensen boven de 18 jaar. Ook in smartshops zijn producten te koop met psychoactieve effecten (downers, stimulanten en tripmiddelen). De verkoop van de overige drugs als MDMA (XTC), cocaïne en amfetamine loopt via illegale kanalen.

Alcohol

Alcohol is een van de meest gangbare drugs in onze samenleving. Het is voor mensen van 18 jaar en ouder beschikbaar via een flink aantal legale kanalen, die bij de meeste mensen wel bekend zijn. Denk aan de kroeg, sportkantine, slijter, supermarkt en restaurants. Maar ook online kan je alcohol kopen. De leeftijdsgrens van 18 jaar is dan een stuk lastiger te controleren.

Hasj en wiet

Hasj en wiet zijn te koop in coffeeshops, als je boven de 18 jaar bent. Onder de 18 jaar is kopen verboden; het is zelfs verboden in een coffeeshop aanwezig te zijn. Als de politie een coffeeshop controleert en constateert dat er iemand aanwezig is die onder de 18 is, loopt de coffeeshop het risico een week dicht te moeten. Boven de 18 mag je maximaal 5 gram kopen.

Jongeren onder de 18 vragen meestal aan een oudere broer, vriend of voorbijganger om voor ze te kopen. Op die manier komen ze dan toch aan hun hasj of wiet.

Truffels

Sommige producten in een smartshop hebben effecten op het bewustzijn, zoals truffels (een bepaalde soort paddo). De meeste smartshops verkopen truffels. Ze worden ook via internet aangeboden.

Illegale drugs

Illegale drugs als cocaïne en MDMA kopen kan op verschillende manieren, zoals via vrienden, een dealer of het dark web. Dealers werken vaak via 06-nummers. Maar soms ook op straat of in een bepaald huis.

Telefoonnummers van dealers staan uiteraard niet in het telefoonboek. Het vinden van een nummer gaat via via. Via vrienden of via vrienden van vrienden is aan een telefoonnummer te komen.

Bij cocaïne verloopt de verkoop vaak via een dealer die binnen een uur de coke komt afleveren. Bij MDMA (XTC) is het vaak zo dat iemand uit een bepaalde vriendengroep meerdere pillen bij een dealer koopt en die onder het clubje vrienden verdeelt. Je zou diegene ook een deler kunnen noemen in plaats van een dealer, omdat er vaak geen financieel motief is om de drugs te verkopen.

Soms worden drugs ook wel op straat verkocht. Heroïne bijvoorbeeld wordt in bepaalde gebieden op straat verkocht. In Amsterdam bijvoorbeeld op de Wallen.

Internet

Drugs worden ook steeds vaker via internet aangeboden. Dit gebeurt dan via het Dark web, een deel van het internet dat alleen beschikbaar is met een speciaal netwerk, het TOR-netwerk. Gebruik van dit netwerk maakt gebruikers zo goed als anoniem. Uiteraard is het kopen van drugs op deze manier illegaal.

Ook smartshops hebben vaak sites waar hun artikelen aangeboden worden. Dit gebeurt dan wel via het open internet en niet het dark web.

Versie: juni 2020

Per middel vallen de volgende kenmerken op:

Gemeenschappelijk kenmerk druggebruik

Vooral de stemmingswisselingen zijn een gemeenschappelijk kenmerk van alle drugs. Dan weer is iemand vrolijk, dan weer down. Op het ene moment is hij erbij, het volgende moment is hij sloom of afwezig. Bij voortgezet gebruik presteert de gebruiker steeds minder en gaat het leven steeds meer om drugs draaien.

Testen op druggebruik

Er zijn urine- of speekseltestjes waarmee je druggebruik kunt herkennen. Deze testjes zijn echter onbetrouwbaar, want:

• ze kunnen een uitslag missen. Dat wil zeggen: de persoon heeft wel gebruikt, maar de test ziet het niet. Bijvoorbeeld omdat ze een aantal dagen geleden gebruikt hebben. Een test kan vaak alleen zeer recent gebruik detecteren.
• ze geven een uitslag die niet klopt. De test zegt dat de persoon gebruikt heeft, terwijl dat niet zo is.

Als je wilt weten of iemand gebruikt heeft is het vaak efficiënter om het gewoon eerlijk en niet veroordelend te vragen.

Geen drugs maar iets heel anders

Veel kenmerken van druggebruik kunnen ook symptomen zijn van iets heel anders. Let je te veel op de kenmerken, dan loop je het risico een onschuldige verliefdheid of depressieve gevoelens te benoemen als druggebruik.

Wat doe je na het ontdekken van druggebruik

Het is belangrijk dat je van tevoren goed weet wat je gaat doen wanneer je het druggebruik boven tafel hebt. Veel mensen zijn alleen bezig met ‘opsporen’, maar weten niet wat ze moeten doen als ze het gebruik eenmaal ontdekken. Pas dan gaan ze nadenken over de volgende stap. Je zult dan verder moeten praten. Bedenk welk doel dat gesprek zou moeten hebben. Een doel zou bijvoorbeeld kunnen zijn: het stellen van een duidelijke regel, het bespreken van het verschil tussen gebruik en misbruik of het nagaan van de redenen van gebruik en het vinden van alternatieven voor het gebruik voor deze redenen.

Niet speuren maar praten

Het beste is om er via een gesprek achter te komen wat iemand gebruikt. Je vergroot de kans op succes als je van tevoren weet waarom de gebruiker zijn druggebruik zou verzwijgen. Verzwijgen of ontkennen gebeurt meestal omdat de gebruiker een zeer negatieve reactie verwacht. De gebruiker verwacht dat je schrikt, kwaad wordt, teleurgesteld bent, of je onnodig zorgen gaat maken. Om dat te vermijden gaat de gebruiker ontkennen. Wanneer je een niet-verwijtende en een niet al te angstige houding hebt tegenover het druggebruik, zal de gebruiker eerder bereid zijn erover te praten.

Versie: juni 2020

In 4000 v.Chr. werd in het huidige Iran en Irak opium verbouwd. De eerste teksten over alcohol dateren van 6000 v.Chr. De eerste puur chemische drug amfetamine werd voor het eerst gemaakt in 1887. Xtc volgt elf jaar later, in 1898.

In 1911 vond in Den Haag de eerste opiumconferentie plaats. Dit resulteerde in het Opiumverdrag van 1912. Cocaïne en opiaten mochten toen alleen nog maar voor medische en wetenschappelijke doeleinden gebruikt worden. Het drugsverbod is dus bijna 100 jaar oud.

Drugs zijn er altijd geweest. De ontdekking door mensen verliep meestal toevallig. Zo werd qat ontdekt omdat herders merkten dat hun schapen actief werden wanneer ze van de qat struik aten. Ze gingen het toen zelf ook maar eens proberen.

Drugs hebben door de eeuwen heen drie functies gehad: een religieuze, een medische en een recreatieve functie.

Belangrijke data in de geschiedenis van drugs en alcohol

• Voor Christus
• Het jaar 0 tot het jaar 1000
• Van 1000 tot 1700
• Van 1700 tot 1900
• Van 1900 tot 1950
• 1950 – heden

Voor Christus

• 6000 v.Chr. Kleitablet uit Iran/Irak met tekst over alcohol
• 5000 v.Chr. Kruik uit Iran met resten wijn
• 4000 v.Chr. Verbouw van opium in Irak/Iran
• 3500 v.Chr. Afbeelding uit Irak waarin bier geofferd wordt aan een godin
• 3000 v.Chr. Afbeeldingen in Egyptische grafkamers over hoe je wijn kunt maken
• 3000 v.Chr. gebruik van peyote cactussen door indianen
• 2737 v.Chr. Chinese keizer schrijft over genezende werking van cannabis
• 2500 v.Chr. Afbeeldingen van het kauwen van coca bladeren in Peru
• 2200 v.Chr. Chinese keizer heft belasting op wijn om consumptie te beperken
• 2000 v.Chr. Teksten uit India met aanwijzingen dat tabak wordt gerookt
• 1400 v.Chr. Boek uit India spreekt over het gebruik van cannabis tijdens religieuze bijeenkomsten
• 700 v.Chr. Homerus beschrijft in de Odyssee hoe opium alle gevoelens onderdrukt
• 500 v. Chr. Boek uit India (Altharva-Veda) prijst cannabis aan als middel tegen angst
• 300 v.Chr. Grieks geschrift waarin gewaarschuwd wordt voor de verslavende werking van opium

Het jaar 0 tot het jaar 1000

• 30 Jezus verandert water in wijn. Dit wonder moet gezien worden als een verkapt gezondheidsadvies. Er was geen schoon drinkwater en mensen werden aangeraden om wijn te drinken.
• 50 na Chr. Romeinse geschiedschrijver verhaalt hoe de Fransen bier dronken
• 81 Romeinse keizer Flavius Domitianus vernietigt de helft van alle wijngaarden om overmatig alcoholgebruik tegen te gaan
• 350 Eerste bewijs van theedrinken in China. De gewoonte om thee te zetten was een oplossing voor het probleem van het gebrek aan schoon drinkwater. Drinken van alcohol was minder nodig
• 500 Afbeelding van priester die tabak rookt in Mayatempel in Mexico
• 570 Geboorte Mohammed. Hij verbiedt het gebruik van wijn. Opium is wel toegestaan
• 620 Koran: Alcohol en gokken behoren tot het werk van de duivel. Hadieth (boek met uitspraken Mohammed)  Alcohol is de moeder van al het kwaad en is het meest beschamend van al het kwaad
• 700 China maakt kennis met opium via Arabische handelaren
• 800 Verbouw van thee in Japan toegestaan
• 800 De Arabier Gener perfectioneert de manier om wijn te destilleren. Gedestilleerde drank verspreidde zich via het Midden Oosten naar Europa en werd in de 16e eeuw gemeengoed
• 820 Tekening van klooster in Zwitserland waarop een brouwerij staat aangegeven
• 850 Ontdekking van de koffieplant in Ethiopië
• 944 In Frankrijk overlijden 40.000 mensen aan St. Anthonis Vuur. Oorzaak: graan was besmet met het schimmel moederkoren. Uit moederkoren wordt ook lsd gemaakt.

Van 1000 tot 1700

• 1200-1300 Bierproductie krijgt in Europa belangrijke impuls o.a. door verstedelijking maar vooral door gebrek aan schoon drinkwater. Water was ongezonder dan bier of wijn. Alcohol was tot 1800, toen schoon drinkwater beschikbaar kwam, een eerste levensbehoefte.
• 1300 Het drinken van sterke drank leidt tot misbruik. In Zwitserland en Engeland worden sluitingstijden ingevoerd.
• 1400 Koffie wordt populair in Arabische landen
• 1492 Columbus komt in aanraking met tabak
• 1500 Portugezen brengen opium in China. Het zou nog 200 jaar duren voordat opium populair werd in China.
• 1554 Koffiehuis wordt geopend in Istanbul
• 1600 Portugezen en Nederlanders beginnen met opiumimport in China
• 1606 Hennep bereikt de Verenigde Staten. Het dient voor de productie van touw en medicijn.
• 1610 Nederlanders brengen thee mee vanuit China
• 1624 Paus Urbanus V111 verbiedt roken op straffe van excommunicatie
• 1652 Eerste koffiehuis in Londen
• 1666 Eerste koffiehuis in Amsterdam
• 1670 Mislukte poging in Engeland om koffiehuizen te verbieden

Van 1700 tot 1900

• 1710- 1710 Ginepidemie in Engeland. Productie wordt aan banden gelegd.
• 1729 Chinese autoriteiten willen opiumgebruik aan banden leggen.
• 1730 Ontdekking van ether
• 1776 Ontdekking van lachgas
• 1804 Duitse apotheker isoleert morfine uit opium
• 1826 Eerste matigheidbeweging in de Verenigde Staten
• 1839 Chinezen vernietigen voorraden opium
• 1840 Franse arts schrijft over geneeskrachtige werking van cannabis
• 1840-1842 Eerste Opiumoorlog. Engelsen vallen China aan dat de opiumhandel wil verbieden. China wordt gedwongen handel toe te staan.
• 1850-1856 Tweede Opiumoorlog. Handel wordt verder uitgebreid.
• 1851 Eerste wetten in de VS met het doel alcoholconsumptie te beperken
• 1855 Uitvinding injectienaald. Stoffen kunnen direct in het bloed worden gebracht
• 1859 Cocaïne wordt geïsoleerd uit het cocablad
• 1863 Vin Mariana, een wijn die cocaïne bevat, wordt gepatenteerd
• 1874 Ontdekking heroïne
• 1881 Eerste drankwet in Nederland. Verkooppunten voor sterke drank worden beperkt
• 1883 Beierse soldaten krijgen cocaïne op doktersadvies toegediend om langer te kunnen blijven vechten
• 1884 Freud publiceert “Uber Coca”. Hij ziet veel medische toepassingen voor cocaïne
• 1886 In de Verenigde Staten komt een nieuw drankje op de markt, Coca Cola, dat cocaïne bevat
• 1887 Amfetamine wordt voor het eerst als een puur chemisch middel gemaakt
• 1894 Een Engelse Koninklijke commissie beweert dat opium en cannabis onschadelijk zijn
• 1898 Bayer verkoopt heroïne als een hoestdrankje
• 1898 Xtc wordt voor het eerst gemaakt

Van 1900 – 1950

• 1903 De producenten van Coca Cola geven toe aan politieke druk en halen de cocaïne uit de cola
• 1906 In China worden strenge wetten tegen opiummisbruik aangenomen
• 1909 Oprichting Jellinek
• 1911 Eerste opiumconferentie in Den Haag op initiatief van de Verenigde Staten naar aanleiding van problemen in de Verenigde Staten rond het gebruik van opium
• 1912 Opiumverdrag van 1912. Het verdrag was het resultaat van de eerste opiumconferentie. In dit verdrag werd bepaald dat cocaïne en opiaten alleen voor medische en wetenschappelijke doeleinden vervaardigd mochten worden.
• 1912 MDMA ( werkzame stof in xtc) wordt voor het eerst gemaakt en er wordt een patent op aangevraagd
• 1914 Harrison Narcotic Act in de Verenigde Staten. Deze wet stelt bezit van drugs strafbaar
• 1919 Eerste Nederlandse Opiumwet. Met als basis het verdrag van 1912. Bezit van drugs is nog niet strafbaar. Handel is alleen voor medische doeleinden toegestaan.
• 1920-1933 Alcoholverbod in de Verenigde Staten. Illegaal gestookte drank kost 35.000 mensen het leven
• 1928 Tweede Opiumwet. Bezit van drugs wordt nu ook strafbaar. Ook hennep valt nu onder de Opiumwet
• 1930-1934 Pogingen van geheelonthoudersbewegingen om ook Nederland droog te leggen
• 1934 begin van de AA (Anonieme Alcoholisten)
• 1938 Hoffman ontdekt lsd
• 1940 -1944 Amfetamine wordt door legerartsen voorgeschreven tegen vermoeidheid
• 1945 Waarschuwingen tegen roken van de Mayokliniek in de VS

1950 – heden

• 1950-1970 Amfetamine wordt in de VS gebruikt als middel om te vermageren
• 1960 GHB wordt ontwikkeld. Wordt aanvankelijk gebruikt als narcosemiddel.
• 1961 Enkelvoudig Verdrag van New York. Ondertekenaars verplichten zich er op toe te zien dat het gebruik van verdovende middelen beperkt blijft tot geneeskundige en wetenschappelijke doelen. Het orgaan dat toezicht houdt, is de INCB (International Narcotic Control Board). Het INCB kan landen ter verantwoording roepen en zelfs strafmaatregelen uitvaardigen.
• 1962 Patent op ketamine voor farmaceutisch bedrijf Parke-Davis. Parke-Davis produceerde al PCP maar dit middel had teveel bijwerkingen.
• 1964 Officieel rapport in de VS dat roken van tabak ongezond is
• 1972 Eerste hasjcoffeeshop van Nederland
• 1976 Wijziging Nederlandse Opiumwet
• De huidige wet maakt een onderscheid tussen drugs met een onaanvaardbaar risico, de harddrugs welke op lijst 1 geplaatst zijn, en drugs met een minder zwaar risico, hasj en wiet die op lijst 2 staan.
• 1980 Publicatie van richtlijnen waaronder verkoop van hasj en wiet is toegestaan. Opsporing door politie had weinig prioriteit meer. Begin van enorme uitbreiding van coffeeshops.
• 1982 Eerste berichten over aids. Een ziekte die de komende jaren honderden spuitende druggebruikers zal treffen.
• 1984 3,5% van de spuitende druggebruikers is besmet net het hiv-virus. Een jaar later is dit gestegen tot 30%.
• 1986 Begin van xtc-gebruik met name op Ibiza en in Londen
• 1988 Xtc wordt in Nederland in de Opiumwet opgenomen
• 1996 Richtlijnen voor coffeeshops worden verscherpt. Deze zijn nu: geen reclame, geen harddrugs, geen toegang voor personen onder de 18, geen verkoop van meer dan 5 gram per dag.
• 1993 Opening eerste smartshop
• 1994 Verkoop van paddo’s in smartshop
• 1996 Verbod van verkoop van GHB in smartshops (per 8 mei 1996)
• 1996 Aanscherping gedoogcriteria coffeeshops. Onder de 18 jaar mag je niet in een coffeeshop aanwezig zijn of cannabis kopen.
• 1996 Start alcoholcampagne: ‘alcohol maakt meer kapot dan je lief is.
• 1997 Nieuw coffeeshopbeleid in Amsterdam. Coffeeshops krijgen exploitatievergunning.
• 1997 2C-B wordt opgenomen in de Opiumwet
• 1999 Lancering van www.jellinek.nl
• 2000 Oprichting Bureau Medicinale Cannabis (BMC) dat de teelt van medicinale cannabis moet reguleren
• 2001 Verkoop van poppers wordt verboden door het ministerie van Volksgezondheid. Poppers zouden hartkloppingen, bloedarmoede en hoofdpijn veroorzaken.
• 2002 GHB (gammahydroxybutyraat) wordt opgenomen in de Opiumwet. GHB valt ook onder de Wet op de Geneesmiddelenvoorziening.
• 2003 Medicinale cannabis kan via de apotheek verkregen worden (september 2003)
• 2006 Start campagne: voor alcoholschade bij uw opgroeiende kind. Campagne gericht op de regel: geen alcohol onder de 16
• 2007 Hoofdlijnen Brief Alcoholbeleid van het ministerie van WVS. Brief kondigt een groot aantal beleidsvoornemens aan, die uiteindelijk in 2013  leiden tot een aangescherpte Drank- en horecawet
• 2008 Verkoop en teelt van verse paddo’s verboden (per 1 december 2008)
• 2009 Verbod alcoholreclame op radio en TV tussen 6.00 en 21.00 uur
• 2009 Jellinek bestaat 100 jaar
• 2009 Verhoging van accijnzen op drank met 20%
• 2012 GHB wordt op lijst 1 van de Opiumwet geplaatst
• 2012  Voor de provincies Limburg, Brabant en Zeeland geldt dat je lid moet zijn van een coffeeshop (besloten club criterium). Deze maatregel is in juni weer ingetrokken
• 2012 4-methylamfetamine wordt op lijst 1 van de Opiumwet geplaatst omdat 4 personen waren overleden als gevolg van gebruik van amfetamine gemengd met 4-MA.
• 2013 Qat wordt op lijst 2 van de Opium wet geplaatst
• 2013 Voor coffeeshops geldt dat je ingezete in Nederland moet zijn (ingezetencriterium) Maatregel geldt vooral voor de zuidelijke provincies. In de Noordelijke provincies wordt de maatregel niet gehandhaafd
• 2013 Accijns op bier met 10% verhoogd
• 2013 Gewijzigde Drank en Horeca wet van kracht. Toezicht op de wet ligt voortaan bij de gemeente. Jongeren onder de 16 worden strafbaar.
• 2014 Leeftijd waarop alcohol gedronken mag worden gaat naar 18
• 2014 Accijnzen op drank met 5.75% verhoogd
• 2014 Afstand tussen scholen en coffeeshops moet 350 meter zijn

Bronnen

• Inaba DS e.a., Uppers, Downers, All Arounders, 1996
• Kerssemakers R, e.a., Drugs en alcohol gebruik, misbuik en verslaving. 2008
• Column Rob Wijnberg:  Vroeger was de mens non-stop aangeschoten

Versie: februari 2015

Of een drug verslavend is ligt niet alleen aan de drug zelf, maar ook aan de persoon die het gebruikt (de set). Voor verslaving kun je vatbaar zijn. Ben je vatbaar dan is de kans dat je ooit een verslaving krijgt groter. Ook kan de omgeving (de setting) een rol spelen. Een omgeving die veel steun biedt of een omgeving waar weinig drugs voor handen zijn, maakt het risico om verslaafd te raken kleiner.

Drug

Sommige drugs zorgen voor een grotere kans om verslaafd te raken dan andere drugs. Er is geen enkele drug waar je na 1 keer gebruiken verslaafd aan bent.

Downers, zoals opiaten, benzodiazepinen, alcohol en GHB, kunnen een lichamelijke verslaving tot gevolg hebben. Ze zorgen voor ontwenningsverschijnselen. Ook kan het dempende effect wat ze hebben zorgen voor een geestelijke verslaving.

Stimulanten, zoals cocaïne en amfetamine (speed), kunnen soms ook zorgen voor lichte ontwenningsverschijnselen. Stimulanten zijn vooral geestelijk verslavend. Je denkt dan dat je ze nodig hebt.

Als je alleen kijkt naar het lichamelijke aspect van verslaving dan kan je zeggen dat tripmiddelen niet verslavend zijn. Sommige tripmiddelen zoals LSD, 2C-B en paddenstoelen zorgen voor een tolerantie. Als je het twee dagen achter elkaar neemt heeft het de tweede dag veel minder effect. Er zijn geen ontwenningsverschijnselen en meerdere dagen achter elkaar nemen heeft geen zin.

Wel kunnen tripmiddelen geestelijk verslavend zijn. Je denkt dan bijvoorbeeld dat een feestje niet meer leuk is zonder 2C-B. Dit komt echter weinig voor.

Set (persoonlijke eigenschappen)

Verslaving ontstaat doordat het beloningscentrum in de hersenen (centrum dat je beloont met prettige gevoelens) na gebruik op een zeer krachtige manier geprikkeld wordt waardoor ze zich lekker gaan voelen. Sommigen mensen hebben een minder goed functionerend beloningscentrum. Dit is deels genetisch bepaald. Drugs die het beloningscentrum op een krachtige manier kunnen prikkelen zullen door hen altijd zeer gewaardeerd worden. Zij voelen zich dan in verhouding lekkerder dan mensen waarbij het beloningscentrum normaal werkt.

Daarnaast worden de bijna emotionele ervaring van het gebruik en de effecten opgeslagen in het geheugen en vormen zeer krachtige herinneringen. Hierdoor zal de neiging om weer te gebruiken sterk zijn.

Vermoed wordt dat door herhaald druggebruik het beloningscentrum in de hersenen nog slechter gaat functioneren. Met andere woorden; door de prikkeling als gevolg van het druggebruik, verslechtert het toch al niet zo goed functionerende beloningscentrum nog verder.

Maar ook andere persoonlijke eigenschappen spelen een rol, zoals impulsiviteit.

Setting

De omgeving kan ook een rol spelen of iemand verslaafd raakt of niet. Het rat park experiment maakt dat duidelijk. Bij dit experiment konden ratten kiezen tussen twee vloeistoffen om te drinken: eentje met alleen water en eentje met zoet water en morfine. In een kaal park kozen de ratten vaak voor de vloeistof met morfine. In een park vol met afleiding werd deze voorkeur voor de morfine houdende vloeistof veel minder. Zo werd duidelijk dat de omgeving invloed kan hebben op de kans om verslaafd te raken.

De minst verslavende drugs zijn tripmiddelen. In de categorie tripmiddelen zijn er een aantal middelen die de meeste mensen misschien wel interessant vinden, maar niet erg prettig. Een voorbeeld hiervan is Salvia divinorum. Dit is een drug die veruit de meeste mensen, als ze het al nemen, maar een of een paar keer doen. Dit komt het meest in de buurt van een drug die niet verslavend is.

Versie: juni 2020

Drugs hebben een verschillend effect. Er zijn drugs die verdoven (downers, zoals alcohol en pijnstillers), drugs die energie geven (uppers, zoals cocaïne en speed) en drugs die de waarneming veranderen (trippers, zoals truffels en LSD). Je ziet en ervaart de dingen dan anders dan ze zijn. Het blijkt dat drugs die de waarneming veranderen zoals LSD en paddo’s nauwelijks verslavend zijn. Drugs die verdoven of energie geven kunnen wel verslavend zijn.

Waarnemingsveranderende drugs

Drugs die de waarneming veranderen worden ook wel tripmiddelen genoemd. Trippen is over het algemeen een intensieve ervaring. Het niet iets wat men vaak zoekt. Het is een effect wat je hooguit zo nu en dan wilt ervaren. Tripmiddelen zijn daarom niet verslavend. Tripmiddelen hebben wel andere risico’s. Het middel kan verkeerd vallen waardoor men een zeer nare ervaring kan krijgen (bad trip).

Ook zorgen veel tripmiddelen voor tolerantie. Je hebt dan de dag(en) na een trip meer nodig om hetzelfde effect te ervaren. En de ervaring is vaak een stuk minder heftig. Meerdere dagen achter elkaar nemen heeft dus weinig zin.

Overige schade

Overigens moet bij de beoordeling van een drug niet alleen gekeken worden naar verslaving. Een drug moet ook beoordeeld worden op andere punten zoals:

• Lichamelijke schade.
• Maatschappelijke schade.
• Invloed op  je mentale gezondheid.

Een tijd geleden zijn drugs beoordeeld op de schadelijkheid ervan op al deze bovenstaande punten. Zie hiervoor de vraag: welke drug is de gevaarlijkste?

Versie: juni 2020

Synthetische drugs zijn in het laboratorium gemaakte moleculaire verbindingen die niet voorkomen in de natuur. Plantaardige drugs zijn stoffen die het bewustzijn beïnvloeden die wel in de natuur voorkomen. Voorbeelden van plantaardige drugs zijn: paddenstoelen, efedra, khat, hasj, wiet, tabak, opium, ayahuasca, maar ook allerlei kruiden zoals kava kava en yohimbe. Voorbeelden van synthetische drugs zijn efedrine, amfetamine, MDMA (XTC) en 2C-B.

Effecten plantaardige en synthetische drugs

Het lichaam maakt geen onderscheid tussen plantaardige en synthetische drugs. Van belang is alleen wat de werking in het lichaam is. Of het natuurlijk of synthetisch is dat ziet het lichaam niet. In beide categorieën zitten gezonde stoffen en stoffen die dodelijk zijn. En een cafeïne molecuul is een cafeïne molecuul en het maakt niet uit of deze van een plant of van een laboratorium komt.

Van de meeste plantaardige drugs is bekend wat de werkzame stof is. Deze stof kan men in een laboratorium precies namaken. De werkzame stof in bijvoorbeeld de Efedra plant is efedrine. Deze stof kan men in laboratorium namaken. Amfetamine (speed) is weer een variant van efedrine.

Plantaardige drugs lijken soms milder maar dat komt dan door de dosis die genomen wordt. Bladeren van de efedraplant bevatten weinig werkzame stof. Als men evenveel efedrine zou nemen dan er in een efedra blad zit, zou het effect van die dosis efedrine ook mild zijn.

Combinatie van stoffen

Plantaardige producten bevatten vaak wel veel verschillende stoffen. Sommige van deze stoffen kunnen in combinatie met de werkzame stof een specifiek effect geven wat enkelvoudige synthetische drugs dan weer niet hebben. Dit kan een voordeel zijn voor mensen die dit specifieke effect zoeken.

Vooroordelen plantaardige drugs

Er wordt weleens gezegd van plantaardige drugs dat het natuurlijk is en niet synthetisch of chemisch. Om die reden zou het geen kwaad kunnen. Dat is onzin.

Kijk maar naar tabak: plantaardig, niet synthetisch of chemisch maar het veroorzaakt wel de meeste doden van alle drugs. Ook zijn plantaardige drugs lang niet altijd mild. Van sommige drugs kan men bijvoorbeeld heel heftig gaan hallucineren. Een voorbeeld hiervan zijn truffels of paddenstoelen.

Een voordeel van synthetische drugs is dat zij heel precies gedoseerd kunnen worden, als ze puur zijn. Bij plantaardige middelen weet men nooit hoeveel er precies in zit. Zo kan het efedrine gehalte in efedra variëren en ook bij hasj en wiet kan het THC- gehalte steeds anders zijn.

Versie: juni 2020

Criteria van verslaving

Verslaving wordt vastgesteld aan de hand van 11 criteria van de zogenaamde DSM-V* De DSM-V is een wereldwijd gebruikt boek waarin alle psychiatrische aandoeningen beschreven staan. De DSM spreekt niet van alcoholisme of verslaving maar van “stoornissen in het gebruik van middelen” (substance abuse disorders). Een “stoornis in het gebruik van middelen” kan ontstaan door gebruik van verschillende middelen zoals alcohol, cannabis, opiaten of stimulerende middelen.

Voldoe je aan twee of drie criteria dan heb je een milde stoornis in het gebruik van middelen. Voldoe je aan vier of vijf criteria dan is er sprake van gematigde (moderate) stoornis en bij zes of meer symptomen is er sprake van een ernstige stoornis.

De 11 criteria zijn:

1. Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan je van plan was.
2. Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.
3. Het verkrijgen of gebruiken van het middel en het herstellen van gebruik kosten veel tijd.
4. Sterk verlangen om te gebruiken.
5. Door gebruik tekortschieten op het werk, school of thuis.
6. Blijven gebruiken ondanks dat het problemen meebrengt in het sociale of relationele vlak.
7. Door gebruik opgeven of sterk verminderen van hobby’s, sociale activiteiten of werk.
8. Voortdurend gebruik, zelfs wanneer je daardoor in gevaar komt.
9. Voortdurend gebruik ondanks weet hebben dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.
10. Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen oftewel tolerantie.
11. Het optreden van onthoudingsverschijnselen, die minder hevig worden door meer van de stof te gebruiken.

Misbruik

De vorige versie van de DSM V, de DSM IV, maakte nog een verschil tussen afhankelijkheid en misbruik. Je misbruikt alcohol of drugs wanneer je in een jaar tijd last hebt van tenminste één van de onderstaande symptomen:

• Gebruik gaat ten koste van je werk, school of thuis.
• Voortdurend gebruik ondanks terugkerende problemen op sociaal gebied (ruzies).
• Herhaaldelijk gebruik in gevaarlijke situaties zoals in het verkeer.
• Door gebruik kom je herhaaldelijk in contact met politie of justitie.

WHO

Er is ook een definitie van Wereld GezondheidsOrganisatie (WHO). Deze definitie komt grotendeels overeen met de definitie van de DSM IV. Volgens de WHO is sprake van afhankelijkheid als zich het afgelopen jaar drie van onderstaande symptomen hebben voorgedaan.

• Een sterk verlangen om te gebruiken (het verlangen varieert van licht tot zeer heftig).
• Meer gebruiken dat je wilt ofwel moeite hebben om het gebruik te controleren, dat wil zeggen het moeilijk vinden om gebruik uit te stellen, matig te gebruiken of om op tijd te stoppen.
• Minder aandacht besteden aan hobby’s, sociale contacten en werk.
• Doorgaan met gebruik ondanks de wetenschap dat gebruik schade oplevert (zoals gezondheidsproblemen, ruzies met omgeving, problemen op het werk).
• Veel tijd besteden aan gebruik en het herstellen ervan.
• Tolerantie.
• Last hebben van onthoudingsverschijnselen.

Verslaving is echter niet het enige risico van alcohol- of druggebruik. Andere grote risico’s zijn de gezondheidsschade door gebruik van een bepaald middel, en maatschappelijke problematiek, zoals financiële of sociale problemen.

Op de site kun je een groot aantal testen doen om te testen of je riskant gebruikt.

* Diagnostical Statistical Manual, versie 5

Versie: november 2020

Het gebruik van drugs is nooit zonder risico, maar door het coronavirus moet je met nog meer dingen rekening houden. Ben je toch van plan drugs te gebruiken? Unity heeft hier een informatieve pagina voor gemaakt, bekijk deze hier:

Coronavirus en alcohol, tabak en ander drugsgebruik

Nee, helium is geen drug maar een kleur-, reuk- en smaakloos gas. Het is onbrandbaar en licht en wordt in luchtballonnen en luchtschepen gebruikt. Omdat het lichter is dan lucht stijgen de ballonnen naar boven. Helium verdringt zuurstof waardoor je te weinig zuurstof binnen krijgt als je het inhaleert. Je wordt duizelig, krijgt ademnood en gaat onderuit. Door dat onderuitgaan kunnen allerlei problemen ontstaan. Frisse lucht of ventilatie zorgt ervoor dat mensen weer zuurstof kunnen inademen. Helium is dus geen middel dat je kunt gebruiken.

Bekijk deze pagina voor meer informatie over lachgas.

Werking

Helium is geen drug maar een kleur-, reuk- en smaakloos gas. Het is onbrandbaar en licht en wordt in luchtballonnen en luchtschepen gebruikt. Helium heeft geen psychoactief effect, en is dus geen drug. Het verandert de werking van je stembanden. Je stem wordt daardoor heel hoog en je gaat klinken als een tekenfilmfiguur.

Risico’s

Dat wil niet zeggen dat helium geen risico’s heeft. Omdat het lichter is dan lucht stijgen de ballonnen naar boven. Helium verdringt zuurstof waardoor je te weinig zuurstof binnen krijgt als je het inhaleert. Je wordt duizelig, krijgt ademnood en er is het risico dat je flauwvalt. Frisse lucht of ventilatie zorgt ervoor dat mensen weer zuurstof kunnen inademen.

Het gas uit de gasfles kan ijskoud zijn. Als je helium direct uit zo’n fles neemt kunnen je lippen en longen bevriezen.

Versie: januari 2021

Tucibi of tusibi, tuci/tusi, pink panther of pink cocaïne is een roze poeder. Tucibi spreek je uit als 2C-B, maar het gaat om een andere drug.

In het roze poeder worden verschillende drugs gevonden. Het gaat vaak om verschillende combinatie met wisselende hoeveelheden. Er wordt onder andere MDMA, cocaine en ketamine gevonden en daarnaast soms nog cathinonen (zoals 3-MMC) of andere research chemicals, 2C-B, levamisol en Tramadol (opiaat). Voor de roze kleur wordt kleurstof gebruikt.

De ’tusibi’-mix zou z’n oorsprong hebben in Latijns Amerika, specifiek in Medellin Colombia. Ook daar is het een (riskant) mengsel van wisselende middelen.

We weten nog niet goed hoeveel en door wie het in Nederland wordt gebruikt. Maar het lijkt nog niet erg veel gebruikt te worden.

Wat zijn de risico’s?

Omdat het gaat om gebruik van meerdere drugs door elkaar, en omdat de verdeling en hoeveelheid (concentratie) van de drugs elke keer anders is, is gebruik van tucibi extra riskant en wordt dit afgeraden. De verschillende middelen zorgen voor een onvoorspelbaar effect. Veel mensen vinden dat niet prettig. De middelen in combinatie met elkaar kunnen zorgen voor extra risico en ook overdosering is een risico.

Ga je het toch gebruiken? Laat het dan eerst testen. Op drugs-test.nl lees je hier meer over en kun je zien waar je drugs kunt laten testen.

Bronnen / verder lezen:

Tusi of roze cocaïne: wat is er aan de hand? – Trimbos-instituut

Tusi: The Pink Drug Cocktail That Tricked Latin America (insightcrime.org)

Tusibí – Energy Control (Spaans)

versie: maart 2024

Wat voor effect een middel heeft en hoe riskant het gebruik is, heeft met een aantal factoren te maken. Welke factoren dat zijn staat beschreven in de theorie van Zinberg (1984).

Deze theorie beschrijft hoe de factoren in een drug (het middel zelf, de dosering en de manier van inname), de set (factoren in de persoon die het neemt, zoals geslacht, gewicht, psychische gesteldheid, et cetera) en de setting (factoren in de fysieke en sociale omgeving) de werking van een bepaald middel bepalen. Je kunt stellen dat deze factoren drug, set en setting ook van invloed zijn op gecontroleerd of problematisch middelengebruik van een persoon.

Drug

Verschillende middelen hebben een verschillend effect. Wanneer je de middelen indeelt in groepen naar werking kun je drie categorieën onderscheiden:

1. Verdovende middelen (downers): werken kalmerend en ontspannend. Ze maken je rustig, blij en verminderen angst. Als je veel aan je hoofd hebt, kun je dat door deze middelen even vergeten. De lichamelijke effecten zijn onder andere vertraagde hartslag en ademhaling. Je spieren ontspannen en je zintuigen gaan minder goed werken. Verdovende middelen zijn onder andere alcohol, GHB en slaapmiddelen.
2. Stimulerende middelen (uppers): zorgen voor meer energie en meer alertheid. Ze zorgen bij veel gebruikers ook voor een sterker gevoel van zelfvertrouwen. Alles in je lichaam gaat sneller of omhoog: je hartslag gaat omhoog, je ademhaling versnelt, je bloeddruk stijgt, je spieren worden strakker (wat voor kaakklemmen kan zorgen), je krijgt meer energie. Het enige wat ‘langzamer’ gaat is je spijsvertering: je hebt geen of minder honger. Cocaïne, speed (amfetamine), xtc, maar ook tabak en koffie zijn voorbeelden van stimulerende middelen.
3. Bewustzijnsveranderende middelen (trippers en hallucinogenen): de wereld ziet er tijdelijk anders uit. Gebruik hiervan beïnvloedt de stemming en de waarneming. Je kunt bepaalde inzichten in jezelf of je omgeving krijgen en in sommige gevallen wordt dit ervaren als religieus of spiritueel. Lichamelijke effecten zijn onder andere een iets versnelde hartslag en verhoogde bloeddruk. Onder de bewustzijnsveranderende middelen vallen onder andere xtc en cannabis. Hallucinogene middelen zijn onder andere: lsd, paddo’s, ketamine, 2C-B en andere tripmiddelen.

Deze indeling naar effect is niet een heel strakke indeling. Een aantal middelen heeft meerdere effecten. Xtc bijvoorbeeld, werkt zowel stimulerend als bewustzijnsveranderend. Cannabis werkt verdovend (het ‘stonede’ effect) maar zorgt lichamelijk voor lichte stimulering en kan in hoge doseringen bewustzijnsveranderend zijn. Alcohol is een verdovend middel maar kan bij een lage dosis zorgen voor een fitter gevoel.

Dosering

De drug zelf is dus grotendeels in te delen naar een effect. Van invloed is ook de dosering van een drug; 1 glas alcohol zorgt voor een heel ander effect dan 10 glazen. Om een dosering te kunnen bepalen van een pil of poeder kun je je drug testen bij een testservice.

Manier van inname

Er zijn verschillende manieren waarop een drug ingenomen kan worden. De manier van inname bepaalt hoe snel een drug inwerkt en daarmee hoe het effect inslaat.

• Roken, chinezen, basen: 7-10 seconden;
• Spuiten/injecteren: intraveneus (in een ader): 15-30 seconden of intramusculair (in een spier): 3-5 minuten;
• Snuiven: enkele minuten;
• Slikken (oraal, eten): 30-90 minuten;
• Rectaal: 15-20 minuten;
• Via de huid (transdermaal);
• Wanneer een drug geslikt/gegeten wordt kan het dus even duren voordat het effect inslaat. Het gevaar is dat mensen te gauw bijnemen omdat ze niets voelen.

Verslaving

Sommige drugs zijn meer of sneller verslavend dan andere. Van invloed op de verslavende werking is of er snel gewenning of tolerantie optreedt (dus dat je steeds meer van het middel nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken) en of er lichamelijke ontwenningsverschijnselen optreden als je mindert of stopt met het gebruik. Dat gebeurt bij het ene middel nu eenmaal sneller dan bij het andere middel. Ook de manier van inname heeft te maken met kans op verslaving. Roken en spuiten zijn manieren die eerder tot verslaving leiden dan eten of slikken. Ten slotte is van invloed hoe vaak je het middel gebruikt.

Set

Met de factor set worden de kenmerken van de gebruiker zelf bedoeld. Je kunt daarbij denken aan de volgende dingen:

• Geslacht: vrouwen hebben bijvoorbeeld minder lichaamsvocht dan mannen en worden daarom sneller dronken;
• Gewicht;
• Psychische gesteldheid: zit je lekker in je vel?
• Wat voor verwachting heb je van het middel? Iemand die voor het eerst xtc gaat gebruiken ervaart dit heel anders dan iemand die dit al vaker gedaan heeft. Maar ook: als iemand een bad trip heeft gehad van een middel en daar bang voor is, kan die persoon dat opnieuw krijgen;
• Ben je lichamelijk en psychisch gezond?
• Persoonlijke gevoeligheid;
• Gebruik je medicijnen?
• Heb je voldoende gegeten en gedronken in de afgelopen dagen (geen alcohol)?
• Wat voor een kleding heb je aan (te warm, te koud, ademende stof of juist afsluitende latex)?
• Heb je genoeg geslapen in de afgelopen dagen?

Setting

Met de factor setting wordt de omgeving bedoeld. Daarbij kun je denken aan factoren als:

• Hoe is het klimaat waarin je gebruikt (koud of warm, vochtig)?
• Gebruik je in een omgeving die vertrouwd voor je is?
• Heb je alleen gebruikt, met vrienden of met mensen die je nauwelijks kent?
• Was de omgeving waarin je hebt gebruikt druk of juist heel rustig?
• Is er vrije waterverstrekking?
• Is er adequate hulp aanwezig?
• Wat is de houding van het personeel van de plek waar je bent?

Het effect van een middel is dus lastig te voorspellen. Iedereen kent misschien wel een situatie waarbij je een paar glaasjes alcohol op hebt en je daar prima bij voelt. Een andere keer kan het zijn dat je dezelfde hoeveelheid drinkt en de alcohol helemaal niet zo lekker valt. Je snapt er misschien niets van. Dat heeft te maken met de persoons- of omgevingsfactoren die allemaal een bepaalde invloed op elkaar uitoefenen waardoor de werking van alcohol en andere soorten drugs vaak onvoorspelbaar is. Hetzelfde geldt voor een xtc-pil die je op een niet zo’n geweldig feestje neemt en dezelfde pil neem je op het meest fantastische feest van het jaar. De werking zal anders zijn. Dat heeft te maken met de setting.

Versie: oktober 2019