Wat zijn nicotinevervangende middelen?
Door het stoppen met roken kun je last krijgen van onthoudingsverschijnselen zoals: onrust, irritatie en slecht slapen. Nicotinevervangers vangen deze onthoudingsverschijnselen op. Daardoor is het makkelijker het afbouwen of stoppen vol te houden. Je kunt nicotinevervangers pas nemen vanaf de dag dat je stopt met roken. Vanaf 10 sigaretten per dag wordt aangeraden om nicotinevervangende middelen te gebruiken of andere medicatie in te zetten als extra ondersteuning. Je gebruikt deze middelen voor een periode van 6 weken tot 6 maanden, afhankelijk van het aantal gerookte sigaretten en het advies van je arts. Lees bij gebruik altijd goed de bijsluiter.
Bij de Jellinek worden twee soorten nicotinevervangers ingezet:
- Nicotinepleisters
- Nicotinezuigtabletten
Gebruik van zowel pleister als zuigtablet naast elkaar zijn effectiever dan 1 apart. Deze middelen zijn in verschillende sterktes verkrijgbaar. Ze zijn zonder recept verkrijgbaar bij de drogist. Maar het is het beste om ze in overleg met je behandelend arts bij Jellinek te nemen. De arts kan je namelijk helpen bij het bepalen van de juiste dosis en de duur van gebruik. Zo werken de middelen het best en voorkom je dat ernaast nog behoefte krijgt om te roken of last krijgt van bijwerkingen.
Nicotinepleisters: alleen bij stoppen
De fabrikant raadt aan om pleisters alleen bij stoppen met roken en niet bij minderen. Als je pleisters gebruikt en nog steeds rookt kun je namelijk teveel nicotine binnenkrijgen. Dan is er een risico op bijwerkingen zoals snelle hartslag, klam zweet, hoofdpijn en duizeligheid. Nicotinepleisters plak je op je huid. Pleisters zijn makkelijk in het gebruik en zij zorgen voor een zeer gelijkmatige nicotine-afgifte.
Nicotinepleisters zijn er in drie sterkten. Een pleister van 7 mg staat ongeveer gelijk aan 10 sigaretten. Een pleister van 14 mg aan 15 sigaretten en een pleister van 21 mg aan ongeveer 20 sigaretten. Wil je stoppen en rook je meer dan 20 sigaretten dan raadt de fabrikant je aan om met de sterkste pleister te beginnen en na 3 tot 4 weken een lichtere te nemen. Rook je minder dan 20 sigaretten dan raadt de fabrikant je aan om met de minder sterke pleister te beginnen.
Als je naast je pleister nog behoefte hebt om te roken dan is de dosis te laag. Wordt je door de pleister misselijk of krijg je hartkloppingen? Dan heb je een te hoog gedoseerde pleister. Pleisters kunnen gecombineerd worden met andere nicotine vervangende middelen.
Nicotinekauwgum /zuigtabletten: bij minderen en stoppen
Nicotine kauwgum kun je zowel bij stoppen als bij afbouwen gebruiken. De kauwgum gebruik je tussen het roken door op momenten dat je veel trek krijgt. Je moet langzaam kauwen en het speeksel niet doorslikken. Met kauwgum dien je iedere keer wat nicotine toe waardoor de nicotine-afgifte minder gelijkmatig gaat dan bij pleisters.
Kauwgum is er in verschillende smaken en sterktes. Ben je erg afhankelijk van roken dan kun je de sterkste soort nemen. De duur dat je de kauwgum gebruikt verschilt per persoon. De fabrikant raadt aan na 3 maanden het gebruik van kauwgum af te bouwen. Zuig- of smelttabletten werken het zelfde als kauwgum. Tabletten kunnen als noodmaatregel worden gebruikt naast een pleister. Voor meer informatie over het gebruik van nicotine vervangende middelen neem contact op met je behandelaar of arts.
E-sigaret of vape: afgeraden
Het volledig overstappen van roken op verdampen geeft mogelijk minder gezondheidsschade. Maar er is geen goed bewijs dat de e-sigaret een effectief hulpmiddel is bij de behandeling van tabaksverslaving. Dit komt onder andere omdat het rookgedrag in stand wordt gehouden. De gewoonte en nicotine behoefte blijft bestaan. Daarnaast krijgt iemand soms vele malen meer nicotine binnen omdat niet altijd duidelijk is hoeveel nicotine er in een vape zit, of dit is erg veel. We raden dit hierom niet aan.
De kwaliteit van de dampvloeistof is niet goed te controleren en er zitten schadelijke stoffen in de e-sigaret. Daarnaast is er in de verslavingskliniek de kans dat de e-sigaret gebruikt wordt om andere drugs en medicatie in de e-sigaret te verdampen. Iets wat absoluut ongewenst is en zeer gevaarlijk.
Als je al volledig bent overgestapt op de e-sigaret of vape en het nicotinegehalte aan het afbouwen bent, dan zullen we hierin wel ondersteunen. Dit doen we dan wel met een beperkte termijn. Daarnaast mag dit niet in de weg staan bij opname of dagbehandeling waarbij de e-sigaret niet kan worden ingezet. Dual use, dus gelijktijdig gebruik e-sigaret en tabak, wordt ontraden. Dit zorgt namelijk voor een extra verslavend effect.
Wil je meer lezen over de e-sigaret en vapen? Bekijk deze pagina: Vapen en de e-sigaret: wat is het en is het slecht voor je?
Nicotine-vervangende middelen: werkt dat wel?
Deze middelen zijn eerste keus vanwege gunstige bijwerkingenprofiel (omdat je al gewend bent nicotine binnen te krijgen) en kent vergelijkbare effectiviteit als andere medicatie. Vaak zijn deze middelen door iemand die wil stoppen in het verleden geprobeerd met matig succes. Dit kan goed te maken hebben met te lage dosering of niet passend gebruik, geen uitleg over nicotine afhankelijkheid en toepassing medicatie zonder gedragsmatige behandeling.
Nicotine nemen: is dat wel gezond?
Je stopt met roken en neemt nicotine via de huid of een zuigtablet in. Dus je krijgt geen teer, koolmonoxide en andere gifstoffen meer binnen. Je lichaam kan dus al beginnen met een herstel van longen en bloedvaten. Terwijl je je gedragsverandering onder de knie krijgt, blijft je nog wel tijdelijk afhankelijk van nicotine. Als je stevig in je schoenen staat en niet meer rookt, dan is het tijd om de nicotinevervangers af te bouwen. Stem dit met je arts af.
Bijwerkingen:
- Nicotinevervangers geven soms tot klachten van pijn op borst en palpitatie. Deze zijn niet ernstig, ook niet bij cardiaal belaste patiënten.
- Pleister: plaatselijke irritatie van de huid, was bij de helft van gebruikers aanwezig, meestal licht van aard. Eventueel kunt je overwegen om over te stappen op een ander type pleister. Indien een uitslag over hele huid ontstaat, dan is er waarschijnlijke sprake van allergie en moet je met dit type pleister stoppen.
Wanneer mag je deze middelen niet nemen?
- Recent accuut hart infarct, recente CVA (beroerte) of ernstige hartritmestoornissen.
- Allergie voor nicotine.
- Phenylkentonurie (zuigtablet bevat aspartaam), fructose intolerantie (mint zuigtablet bevast maltitol).
- Bij orale/faryngale ontsteking of acute oesofagitis: geen zuigtabletten.
Welke medicijnen zijn er bij het stoppen?
Naast de nicotine vervangende middelen zijn er ook medicijnen die kunnen helpen bij het stoppen met roken. Ze kunnen helpen bij het tegengaan van ontwenningsverschijnselen en bij het onderdrukken van trek. Vooral de combinatie van gedragsinterventies (CGT, Minnesota, ACT) samen met medicatie werkt goed. Je kunt dit in sommige gevallen ook combineren met nicotinevervangers.
Medicijnen moeten worden voorgeschreven door een arts. Over het algemeen worden medicijnen pas voorgeschreven als stoppen met behulp van nicotine vervangende middelen niet lukt. Je kunt twee weken voordat je helemaal stopt met roken met de medicijnen starten. Je slikt ze 7 tot 12 of meer weken.
De volgende medicijnen kunnen worden voorgeschreven door een arts:
- Bupropion *
- Nortriptyline *
- Varenicline (Champix)
* Deze medicijnen kunnen gecombineerd worden met nicotine vervangende middelen.
Let op: Je kunt niet alle medicijnen veilig combineren met nicotine vervangende middelen, zoals pleisters of kauwgom. Daarbij kunnen de medicijnen bijwerkingen hebben zoals hoofdpijn, duizeligheid, slapeloosheid misselijkheid, droge mond en concentratie- of stemmingsklachten. Laat je informeren door je arts en lees bij gebruik altijd goed de bijsluiter.
Worden deze middelen vergoed door de verzekeraar?
Nicotinevervangende middelen en medicijnen worden alleen door de zorgverzekeraar vergoed in combinatie met een stoppen-met-roken programma, zoals persoonlijke begeleiding van een bevoegde zorgverlener. Informeer hiernaar bij je eigen zorgverzekering. Bij cliënten die een geïndiceerde behandeling binnen Jellinek krijgen wordt de aanvullende behandeling uitgevoerd, ook als deze nog niet vergoed wordt door de verzekering.