Wat betekent gedogen?

Gedogen is het bewust niet vervolgen van bepaalde strafbare handelingen. In de Opiumwet staat dat de verkoop van softdrugs verboden is. Besloten is echter dat politie en justitie niet hoeven te vervolgen als een coffeeshops zich aan bepaalde voorwaarden houden. Als de coffeeshop zich aan de gedoogregels houdt, dan wordt de coffeeshop daar niet voor vervolgd en gestraft. De verkoop is daarmee vrij. Zo kan iets wat verboden is toch plaatsvinden. Dat noemen we gedogen.

Opportuniteitsbeginsel

In het Nederlandse strafrecht is het zogenaamde opportuniteitsbeginsel opgenomen. Dit beginsel houdt in dat afgezien kan worden van vervolging en straf, als daarmee een hoger belang  gediend wordt. Bijvoorbeeld de volksgezondheid. De hoogste officieren van justitie (de procureurs-generaal) kunnen hiertoe besluiten. Wat betreft de Opiumwet hebben de hoogste officieren van justitie richtlijnen vastgesteld over hoe de Opiumwet toegepast moet worden. In de richtlijnen staat welke zaken wel en welke niet door de politie moeten worden vervolgd.

Richtlijnen

In de richtlijnen staat dat verkoop van cannabis in coffeeshops onder bepaalde voorwaarden niet vervolgd hoeft te worden. Politie en justitie grijpen dus niet in. Deze voorwaarden zijn:

• Geen reclame maken (voor cannabis of voor de coffeeshop).
• Geen verkoop van meer dan 5 gram per dag per persoon.
• Geen toegang en verkoop aan personen onder de 18 jaar.
• Geen harddrugs aanwezig in de coffeeshop.
• Geen voorraad groter dan 500 gram aanwezig in de coffeeshop.
• Geen toegang voor en verkoop aan anderen dan ingezetenen van Nederland.

Volgens de wet is het dus nog steeds verboden, maar volgens de richtlijnen over hoe de wet toegepast moet worden is het toegestaan. Het komt dus neer op een besluit om iets wat verboden is onder bepaalde voorwaarden niet te vervolgen. Dat heet gedogen. Gedogen is dus eigenlijk een beleid waarbij niet vervolgd wordt. Uiteraard kunnen de procureurs-generaal een dergelijk beleid niet voeren zonder dat daar maatschappelijk draagvlak voor bestaat. Overigens kan een officier justitie bij een bepaalde zaak besluiten om af te wijken van de richtlijnen en zich beroepen op de wet.

 

Versie: januari 2021